چهل حق والدین بعد از وفات بر فرزندان

زندگان نپندارند که مردگان از اینان بی خبرند بلکه مردگان از تمام کارهای زندگان خبر دارند بجز آنچه خداوند از آنها بپوشاند.

یکی از بلاهای آخرالزمان از بین رفتن حقوق والدین و فرزندان است که در اسلام بسیار به آن تاکید شده است. مرحوم آیت الله سید محمد تقی مقدم در کتاب حقوق والدین و اولاد با استناد به قرآن و روایات چهل حق والدین بعد از وفات را بیان کرده است که تلخیص آن در زیر از نظرتان می‌گذرد:

۱- تسریع در غسل و کفن آن دو نماید.

۲-از بهاء زیاد و هزینه آنها ناراحت نشود.

۳- مراسم را بدستور شرع انور انجام دهد.

۴-طبق وصیت آن دو عمل نماید و خلاف آن و دلخواه خود یا دیگران نکند.

۵-شب دفن نماز وحشت بخواند، تبارک و امثال آن را بخواند و بدعای آنها پردازد که وحشت آن را به برد.

۶- از آنان که در مراسم، کاری مانند قرآن خواندن و امثال آنرا انجام داده با دادن وجه (و اگر قربت بوده) سپاس گذارد.

۷-اگر اهل بازار بوده حساب او را فورا تسویه کند که میت گرفتار دین نباشد.

۸-اگر سفارش به ثلث کرده باید فورا جدا کنند و حق هر وارثی را به خودش دهند.

۹-برای آنها هر روز قرآن بخواند اقلا(حداقل) بعد هر نماز سه قل هوالله بخواند به آن دو هدیه کند خداوند او و والدین و بچه ی او را می‌آمرزد.

۱۰-بعد از هر نماز برای آنها دعا کند به ویژه در نماز شب و اوقات دعا در زیارتگاه‌ها و حج و عمره.

۱۱-هر روز به نیابت آنها تصدق دهد که یک بر هفتاد هزار حساب می‌شود.

۱۲- اگر بتواند هر روز نماز والدین را بخواند.

۱۳- بر مصائب آنان صبر نماید.

۱۴-قضاء نمازهای واجب او را بگیرد یا اجیر گیرد.

۱۵- روزه‌های او را هر چه هدر شده قضا کند یا بدهد بگیرند و اگر روزه ایام پرفیض می‌گیرد ثوابش را برای آنها بفرستد.

۱۶- به زیارت قبر آنها رود که ثواب حج است.

۱۷- در قبرستان آیه الکرسی و قرآن بخواند و صلوات بفرستد و برای آنان هدیه کند.

۱۸- وقتی که به زیارت یکی از مشاهد مشرفه مانند پیغمبر و ائمه(علیهم السلام) می‌رود به نیابت آنان هم زیارت کند.
برای آنان رد مظالم بدهی به نیت آنها وجه را به فقیر می‌دهی به عنوان این که اگر حقی از کسی به گردن آنها است ادا شود.

۱۹- به نیابت آنها عمره رود و اگر در حج واجب است به نیابت آنان وقت فراغت طواف کند.

۲۰- به نیابت آنان اگر حج واجب خود را کرده حج واجب برود و اگر آنها مستطیع نبوده‌اند، برایشان مستحبی انجام دهد.

۲۱- اگر کسی از آنها ناراحت باشد که پندارد به او ستم کرده‌اند او را با زبان یا وجه یا امر دیگر راضی کند یعنی خصماء او را راضی نمائی.

۲۲- برای آنان رد مظالم بدهی به نیت آنها وجه را به فقیر می‌دهی به عنوان اینکه اگر حقی از کسی به گردن آنها است ادا شود.

۲۳- اگر مجلس هفتگی یا ماهیانه از مرثیه خوانی داشته احیاء نمایی.

۲۴- اگر طعامی سالیانه داشته یا گوسفندی قربانی می‌کرده سنت‌های خوب او را بپا داری.

۲۵- اگر کار خیر نا تمامی از او مانده باید به اتمام برسانی.

۲۶- خدای ناکرده اگر آنان مالی را غصب کرده‌اند و تو بدانی باید برای خلاص آنان آنرا به صاحبش رد کنی اگر چه آنها ندانند و ادعا نکنند.
برای آنها هر روز قرآن بخواند اقلا(حداقل) بعد هر نماز سه قل هوالله بخواند به آندو هدیه کند خداوند او و والدین و بچه ی او را می‌آمرزد.

۲۷- اگر خمس یا زکات بدهکار باشند حتما باید آنها را رد کنی.

۲۸- به پدر و مادر کسی بد نگویی که به والدین تو بد گوید.

۲۹- در جامعه کاری نکنی که مردم به پدر و مادرت بد گویند که عاق می‌شوی مردم آزاری نکنی ظلم به مردم روا نداری.

۳۰- با مردم به نیکی رفتار نمایی تا مردم والدین تو را دعا کنند و آن باعث بالا رفتن مقام والدین و باعث عزت تو خواهد بود.

۳۱-دوستان و آشنایان والدین را احترام کنی زیرا آنها هرگاه ترا ببینند بیاد والدین تو می‌افتند.

۳۲- احتمال گرفتاری آنها را بدهد و از پی نجات برآید.

۳۳- آثار آنان را از کتب و حسینیه و مسجد و درمانگاه و غیره اگر گذارده‌اند حفظ نماید تا آنان از او خشنود باشند.

۳۴- به جای زیارت پدر و مادر به زیارت عمو و عمه و دایی و خاله رود و آنچه پدر و مادر به آنان خوبی می‌کرده‌اند او به نیابت آن دو انجام دهد.

۳۵- اگر در حال حیات به حقوق آن دو کوتاهی کرده بعد از فوتشان بکوشد تا رضای او را بدست آورد.

۳۶- سعی کند آنان را بخواب ببیند تا از حالشان آگاه شود.

۳۷- خیرات و مبرات و زیارات و صدقات را تداوم بخشد در هر حال شده از آنان قطع نکند آنها را به مرور زمان فراموش نکند.

۳۸- احترام اسامی و قبور آنان را بلکه بهتر از حیات داشته باشد نگذارد کسی آنان را به بدی یاد کند یا در قبور آنان هتک حرمت نماید.

۳۹-چنانچه آنان مومن بوده‌اند باید شوق لقاء آنان را داشته باشد همان طوری که ائمه(علیهم السلام) ما شوق پدران خود را داشته اند.

۴۰ -چنانچه قبر آنان ویران شده ترمیم نماید نگذارد قبرشان ویران شود.

منبع: بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان