دعای معراج

طی سالیان اخیر دعایی با عنوان دعای معراج به صورت گسترده بین مردم بر سر زبان ها افتاده و در فضیلت خواندن آن، ثواب و آثار و فواید زیادی از جمله گشودن بخت و ازدواج، دفع چشم زخم، حسادت حاسدان و بلاها، بیناری ها و مرگ های ناگهانی، گشایش کارها و رفع گرفتاری ها مطرح شده است.

در فرازهای دعای معراج ضمن حمد و ثنای پروردگار، با بهره گیری از مضامینی متعالی و انسان ساز و خطاب قرار دادن خداوند با نام ها و صفات متبرکه اش، دعاهای جامع و مهمی ناظر به دفع بلایا و سعادت در زندگی دنیوی و اخروی انسان شده است.

هر چند تاکنون برای این دعای معراج و به طور دقیق با این متن، سند معتبری یافت نشده و دعاهای مشابه آن، از نظر حجم متن و کلمات و جملات بکار رفته، تفاوت آشکاری دارند و نمی توان آن را به طور قطع و با یقین به معصومان (علیهم السلام) نسبت داد، با این حال طبق مبانی دینی، خواندن آن به قصد قربت و به امید ثواب و تاثیرگذاری اشکالی ندارد و ان شاء الله مفید و موثر نیز خواهد  بود..

متن و ترجمه دعای معراج مشهور

یا سَیِّدُ یا سَنَدُ یا صَمَدُ یا مَنْ لَهُ الْمُسْتَنَدُ اِجْعَلْ لی فَرَجاً وَ مَخْرَجاً مَمّا اَنا فیهِ وَ اکْفِنی فِیهِ؛

ای آقا، ای تکیه گاه، ای بی نیاز، ای کسی که به او تکیه شود، برای من از آنچه که در آنم گشایش و رهایی قرار بده و مرا در آن کفایت کن؛

وَ اَعُوذُ بِکَ بِسْمِ اللهِ التّامّاتِ یا اَللهُ یا اَللهُ یا اَللهُ یا رَحْمنُ یا رَحْمنُ یا رَحْمنُ یا رَحیمُ؛

و پناه میبرم به تو به نام خداوند تمام کننده ای خدا! ای خدا! ای خدا! ای بخشنده، ای بخشنده، ای مهربان؛

یا خالِقُ یا رازِقُ یا بارِیُ یا اَوَّلُ یا آخِرُ یا ظاهِرُ یا باطِنُ یا مالِکُ یا قادِرُ؛

ای آفریدگار، ای روزی ده، ای خلق کننده، ای ابتدا، ای انتها، ای ظاهر، ای باطن، ای فرمانروا، ای توانا؛

یا واهِبُ یا وَهّابُ یا تَوّابُ یا حَکیمُ یا سَمیعُ یا بَصیرُ یا غَفورُ یا رَحیمُ؛

ای بخشایشگر، ای بخشنده، ای توبه پذیر، ای دانا، ای شنونده، ای بیننده، ای آمرزنده، ای مهربان؛

یا غافِرُ یا شَکُورُ یا عالِمُ یا عادِلُ یا کَریمُ یا رَحیمُ یا وَدودُ یا غَفورُ یا رَؤفُ؛

ای آمرزنده، ای پاداش دهنده، ای دانا، ای عادل، ای کریم، ای بخشنده، ای بسیار مهربان، ای آمرزنده، ای مهربان؛

یا وِتْرُ یا مُغیثُ یا مُجیبُ یا حَبیبُ یا مُنیبُ یا رَقیبُ یا مَعیدُ یا حافِظُ؛

ای یگانه، ای فریاد رس، ای اجابت کننده، ای حبیب، ای منیب، ای رقیب، ای اعاده کننده، ای حفظ کننده؛

یا قابِضُ یا حَیُّ یا مالِکُ یا باعِثُ یا وارِثُ یا رَحیمُ؛

ای قبض کننده، ای زنده، ای مالک، ای باعث، ای وارث، ای رحیم؛

یا راحِمُ یا فاتِحُ یا فارِجُ یا فاخِرُ یا مُعِزُّ یا مُذِّلُ؛

ای رحم کننده، ای گشاینده، ای گشایش دهنده، ای فاخر، ای عزیز، ای خواری کننده؛

یا مُعینُ یا مُبینُ یا جَلیلُ یا جَمیلُ یا کَفیلُ یا وَکیلُ؛

ای گیرنده، ای زنده، ای یاری کن، ای آشکار، ای جلیل، ای زیبا، ای کفیل، ای وکیل؛

یا دَلیلُ یا حَیُّ یا قَیّومُ یا جَبّارُ یا غَفّارُ یا حَنّانُ یا مَنّانُ یا دَیّانُ یا غُفْرانُ؛

ای راهنما، ای زنده، ای قائم، ای مسلط، ای بسیار آمرزنده، ای بسیار مهربان، ای منت ده، ای قرض ده، ای بخشنده؛

یا بُرْهانُ یا سُبْحانُ یا مُسْتَعانُ یا سُلْطانُ یا اَمینُ یا مُؤمِنُ؛

ای نشانه، ای منزه، ای یاری ده، ای پادشاه، ای امین، ای مومن؛

یا مُتَکبِّرُ یا شَکُورُ یا عَزیزُ یا عَلیُّ یا وَفیُّ یا زَکِیُّ یا قَویُّ یا غَنیُّ یا مُحِقُّ یا مُعْطی یا آخِرُ؛

ای متکبر، ای سپاسگزار، ای عزیز، ای بلندمرتبه، ای وفا کن، ای زکی، ای قوی، ای بی نیاز، ای صاحب حق، ای عطا کننده، ای انتها؛

یا اَحْسَنَ الْخالِقینَ یا خَیْرَالرّازِقینَ یا خَیْرَ الْغافِرینَ؛

ای بهترین آفریننده ها، ای بهترین روزی ده، ای بهترین آمرزندگان؛

یا خَیْرَ الْمُحْسِنینَ یا خَیْرَ النّاصِرینَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ؛

ای بهترین نیکوکاران، ای بهترین یاوران، ای مهربان ترین مهربانان؛

یا نُورَ السَّمواتِ وَ الْأرْضِ یا هادِیَ الْمُض‍ِلّینَ یا دَلیلَ الْمُتَحَیّرینَ؛

ای روشنایی آسمان ها و زمین، ای هدایت کننده گمراهان، ای راهنمای سرگردانان؛

یا خالِقَ کُلَّ شَیءٍ یا فاطِرَ السَّمواتِ و الْأرْضِ یا هادِیَ الْمُضِلینَ؛

ای آفریننده هرچیز، ای خالق آسمان ها و زمین، ای هدایت کننده گمراهان؛

یا مُفَتَّحَ الْأبْوابِ یا مُسَبِّبَ الْأسْبابِ یا رَفیعَ الدَّرَجاتِ یا مُجیبَ الدَّعَواتِ؛

ای گشاینده درها، ای باعث انجام کارها، ای بالا برنده درجات، ای اجابت کننده خواهش ها؛

یا وَلِیَّ الْحَسَناتِ یا غافِرَ الْخَطیئاتِ یا مُحیِیَ الْأمْواتِ؛

ای دوست دار نیکی ها، ای آمرزنده خطاها، ای زنده کننده مردگان؛

یا ضاعِفَ الْحَسَناتِ یا دافِعَ الْبَلِیّات؛

ای دو چندان کننده نیکی ها، ای دفع کننده بلاها!

اَللّهُمَّ اَحْفَظْ صاحِبِ هذَالدُّعاءِ مِنَ الطّاعُونِ وَ الزَّلْزَلَهِ وَ الْفُجْاَهِ وَ الْوَباء‍ِ؛

پروردگارا! حفظ کن صاحب این دعا را از طاعون و زلزله و مرگ ناگهانی و وبا؛

وَ م‍ِنْ شَرَّ السُّلْطانِ الْجابِرِ وَ شَرَّ الْعَیْنِ السُّوء‍ِ وَ مِنْ شَرَّالْجَنَّ وَالْإنْسِ؛

و از شر سلطان ستمگر و شر چشم بد و شر دشمنان و از شر جن و انس؛

بِحَقَّ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ و بِحَقَّ کهیعص وَ بِحَقَّ حم عسق؛

به حق خدایی که نیست جز او زنده پاینده و به حق کهیعص و به حق حم عسق؛

وَ بِحَقَّ مُحَمَّدِ الْمُصْطَفی وَ بِحَقَّ عَلِیَّ الْمُرْتِضی وَ الْأئمَّهِ الْهُدی؛

و به حق محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) و بحق علی مرتضی (علیه السلام) و پیشوایان هدایت؛

وَ بِحَقَّ اللُّوحِ وَ الْقَلَمِ وَ الْکُرْسِیَّ وَ الْعَرْشِ وَ بِحَقَّ فَسَیَکْفیکَهُمُ اللهُ وَ هُو السَّمیعُ الْعَلیمُ؛

و به حق لوح و قلم و کرسی و عرش و به حق پس کفایت می کند آنها را خداوند و او شنوا و داناست؛

اللّهُمَّ اَحْفَظْ صاحِبِ هذَالدُّعاءِ مِنْ شَرَّ کُلَّ ذی شَرًّ وَ مِنْ شَرٌ طارِقٍ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ؛

خدایا! حفظ کن صاحب این دعا را از شر هر موجود شرور و از شر پیشامدهای ناگوار شبانه و روزانه؛

وَ مِنْ شَرَّ والِدٍ وَ ما وَلَدَ وَ مِ‍نْ شَرَّ ما یَلِجُ فِی الأرْضِ وَ ما یَخْرِجُ مِنْها وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیم؛

و از شر والد و ما ولد و از شر هر آنچه در زمین داخل و خارج شود و او آمرزنده مهربان است؛

اَللّهُمَّ احْفِظْ صاحِبِ هَذَاالدُّعا مِنْ شَرَّ الْأعْداءِ وَ مِنْ شَرَّ جَمیعَ الْمِحْنَهِ وَ الدّاءِ؛

پروردگارا! حفظ کن صاحب این دعا را از شر جمیع محنت ها و بیماری ها؛

وَ مِنْ شَرَّ النَّفّاثاتِ فِی الْعُقَدِ وَ مِنْ شَرَّ حاسِدٍ اِذا حَسَدَ؛

و از شر دمندگان در گره ها و از شر حسود هنگامی که حسد کند؛

یا رَبَّ بِعِزَّ عِزَّتِکَ وَ الْقَهْرِ بِلُطْفِکَ وَ الرَّحْمَهِ رَحْمَتَکَ؛

ای پروردگار! به عزت و چیره شدنت، به لطف و ترحم رحمت تو؛

یا واهِبَ الْعَطایا یا دافِعَ الْبَلایا یا غافِرَ الْخطایا؛

ای بخشنده هستی ها، ای دفع کننده بلاها، ای آمرزنده خطاها؛

یا سَتّارَ الْعُیُوبِ یا نُورَ الْغُیُوبِ یا نُورَ الْقُلُوبِ یا حَبیبَ الْقُلُوبِ؛

ای پوشاننده عیب ها، ای نور تاریکی ها، ای نور قلب ها، ای دوستدار قلب ها؛

یا قاضِیَ الْحاجاتِ یا رَحْمنَ الدُّنْیا وَ الْأخِرَهِ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ؛

ای برآورده کننده نیاز ها، ای آفریننده دنیا و آخرت، ای مهربانترین مهربانان؛

وَ بِحَقَّ اَلا اِلی اللهِ تُصیرُا الأمُورِ؛

و به حق خدایی که امور به او برمیگردد؛

اَللّهُمَّ انی اَسْتَوْدِعُکَ نَفْسی وَ رُوحی وَ مالی وَ اَوْلادِی وَ جَمیعَ ما اَنْعَمْتَ عَلَیَّ فِی الدّینِ وَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَه؛

خدایا نفسم، روحم، مالم و فرزندانم و همه نعمت هایی که به من دادی در دین و دنیا و آخرت را به تو می سپارم؛

اِنَّهُ لا یُضیعُ صانیکَ یَصُونَکَ وَ مَحْفُوظَکَ وَ مَامُولَکَ وَ لا یُجیرُنی اَحَدٌ مِنْکَ وَ لَنْ اَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً؛

به درستی که ضایع نمی شود صیانت از صیانت تو و حفظ تو و خواسته تو و مرا احدی از تو مجیر نیست و نمی یابم غیر از تو متحدی؛

اَللّهُمَّ رَبَّنا اتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَهً وَ فِی الْآخِرَهِ حَسَنَهً وَ قِنا عَذابَ النّارِ وَ عَذابَ الْقَبرِ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ؛

بارخدایا! پروردگارا! به ما در دنیا و آخرت نیکی بده و ما را از عذاب آتش و عذاب قبر دور کن به رحمت خود ای مهربانترین مهربانان؛

وَ صلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَجْمَعینَ الطّاهِرینَ وَ الأئِمَّهِ الْمَعْصُومینَ وَ سَلَّمَ تَسْلیماً کَثیراً کَثیراً؛

و خداوند درود فرستد بر محمد و آل محمد که همگی پاکیزگانند و پیشوایان معصوم و سلام بفرست، سلامی بسیار زیاد؛

دعای معراج معتبر

شایسته است به منظور بهره مندی هر چه بیشتر از وجود مقدس معصومان (علیهم السلام) و مقام عبودیت و بندگی آنان، به دعای معراج دیگری که در منابع دعایی آمده اشاره کنیم. این دعای معراج، بر خلاف دعای معراج قبلی، دارای سند و منبع معتبر بوده و از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده اما از نظر جمله بندی و فرازهای دعا، با دعای معراج مشهور بین مردم تفاوت دارد. امید آن که خواندن آن مقبول درگاه حق و موثر واقع شود.

در کتاب‌ «البلد الامین و الدرع الحصین‏» تالیف عالم بزرگ شیعه در قرن نهم هجری شیخ تقی الدین ابراهیم کفعمی دعایی با عنوان دعای معراج از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بدین شرح نقل شده است:

متن و ترجمه دعای معراج معتبر

«اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک یا مَنْ أَقَرَّ بِالْعُبُودِیهِ لَهُ کلُّ مَعْبُودٍ یا مَنْ یحْمَدُهُ کلُّ مَحْمُودٍ یا مَنْ یفْزَعُ إِلَیهِ کلُّ مَجْهُودٍ یا مَنْ یطْلَبُ عِنْدَهُ کلُّ مَفْقُودٍ؛

پروردگارا! از تو می خواهم، ای کسی که همه پرستش شده ها به بندگی ات اعتراف دارند. همه ستایش شده ها ستایشگر تو اند. همه نایافته ها را نزد تو می جویند؛

یا مَنْ سَائِلُهُ غَیرُ مَرْدُودٍ یا مَنْ بَابُهُ عَنْ سُؤَالِهِ غَیرُ مَسْدُودٍ یا مَنْ هُوَ غَیرُ مَوْصُوفٍ وَ لَا مَحْدُودٍ یا مَنْ عَطَاؤُهُ غَیرُ مَمْنُوعٍ وَ لَا مَنْکودٍ یا مَنْ لَیسَ بِبَعِیدٍ وَ هُوَ نِعْمَ الْمَقْصُودُ؛

همه گرفتاران به تو پناه می برند و تقاضا کنندگان از تو رد نمی شوند. درگاهت به روی هیچ تقاضایی بسته نیست. ای کسی که نه توصیف شدنی است و نه حد پذیر می باشد. مانندی برایش نیست و عطایش منع شدنی نیست. دور نیست و بهترین مقصد و مقصود است؛

یا مَنْ رَجَاءُ عِبَادِهِ بِحَبْلِهِ مَشْدُودٌ یا مَنْ شِبْهُهُ وَ مِثْلُهُ غَیرُ مَوْجُودٍ یا مَنْ لَیسَ بِوَالِدٍ وَ لَا مَوْلُودٍ یا مَنْ کرَمُهُ وَ فَضْلُهُ لَیسَ بِمَعْدُودٍ یا مَنْ حَوْضُ بِرِّهِ لِلْأَنَامِ مَوْرُودٌ؛

ریسمان امید بندگان به سوی او کشیده شده است. نه پدر است و نه فرزند می باشد. شبیه و مثل برای او وجود ندارد. کرم و فضل او شمارش پذیر نمی باشد. حوض نیکی او برای مردمان آماده ورود است؛

یا مَنْ لَا یوصَفُ بِقِیامٍ وَ لَا قُعُودٍ یا مَنْ لَا تَجْرِی عَلَیهِ حَرَکهٌ وَ لَا جُمُودٌ یا اللَّهُ یا رَحْمَانُ یا رَحِیمُ یا وَدُودُ یا رَاحِمَ الشَّیخِ الْکبِیرِ یعْقُوبَ یا غَافِرَ ذَنْبِ دَاوُدَ؛

ای کسی که به ایستادن و نشستن توصیف نمی شوی. حرکت و ایستایی بر تو جاری نمی شود. ای خدا، ای رحمان، ای مهربان، ای رحم کننده بر یعقوب پیر و ای بخشنده لغزش داوود؛

یا مَنْ لَا یخْلِفُ الْوَعْدَ وَ یعْفُو عَنِ الْمَوْعُودِ یا مَنْ رِزْقُهُ وَ سِتْرُهُ لِلْعَاصِینَ مَمْدُودٌ یا مَنْ هُوَ مَلْجَأُ کلِّ مَقْصِی مَطْرُودٍ یا مَنْ دَانَ لَهُ جَمِیعُ خَلْقِهِ بِالسُّجُودِ؛

ای کسی که خلف وعده نمی کنی و از عذابی که وعده داده ای می گذری. رزق و پوشانندگی ات بر گناهکاران کشیده شده. ای کسی که پناهگاه همه رانده شدگانی و ای کسی که همه با سجده بندگی ات می کنند؛

یا مَنْ لَیسَ عَنْ نَیلِهِ وَ جُودِهِ أَحَدٌ مَصْدُودٌ یا مَنْ لَا یحِیفُ فِی حُکمِهِ وَ یحْلُمُ عَنِ الظَّالِمِ الْعَنُودِ ارْحَمْ عُبَیداً خَاطِئاً لَمْ یوفِ بِالْعُهُودِ إِنَّک فَعَّالٌ لِمَا تُرِیدُ؛

راه هیچ کس برای رسیدن به بخشش تو بسته نیست. در حکمت ظلم نمی باشد. در کیفر ظالم ستمگر، صبر می کنی. بر بنده خطاکاری که به عهد خود وفا نکرده،رحم کن که تو هر چه بخواهی می کنی؛

یا بَارُّ یا وَدُودُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ خَیرِ مَبْعُوثٍ دَعَا إِلَى خَیرِ مَعْبُودٍ وَ عَلَى آلِهِ الطَّیبِینَ الطَّاهِرِینَ أَهْلِ الْکرَمِ وَ الْجُودِ وَ افْعَلْ بِنَا مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ سَلْ حَاجَتَک تُقْضَى إِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَى‏»‏.[۱]

ای نیکی کننده و ای مهربان بر محمد، بهترین فرستاده که به بهترین معبود دعوت می کرد و بر آل پاکیزه و طیب محمد که اهل کرم و بخشش اند، درود فرست و با ما آنچه کن که سزاوار تو باشد، ای مهربان ترین مهربانان.

پی نوشت

[۱]. کفعمى، البلد الأمین و الدرع الحصین، ص ۳۷۰؛ کفعمى، المصباح (جنه الأمان الواقیه و جنه الإیمان الباقیه)، ص ۲۷۲ – ۲۷۳

منابع

1. کفعمى، ابراهیم بن على؛ البلد الأمین و الدرع الحصین؛ بیروت؛ مؤسسه الأعلمی للمطبوعات؛ چاپ اول؛ ۱۴۱۸ق.
2. کفعمى، ابراهیم بن على؛ المصباح (جنه الأمان الواقیه و جنه الإیمان الباقیه)؛ قم؛ دار الرضی (زاهدی)؛ چاپ دوم؛ ۱۴۰۵ق.