بریده بن خضیب اسلمى

بریده بن حصیب

بُرَیدَه بن حُصَیب اَسلَمی، از صحابه پیامبر اکرم(ص) است و در بیشتر غزوات شرکت داشته است. او رئیس قبیله اَسْلَم بن اَفْصی بود و ایمان آوردن او سبب مسلمان شدنِ افراد زیادی از قبیله‌اش شد.

نسب

نام پدر بریده در بیشتر منابع حُصَیب و در برخی از آثار شیعه[۱] خَضیب ذکر شده است. وی رئیس قبیله اَسْلَم بن اَفْصی بوده است.

در عصر پیامبر(ص)

در هجرت رسول اکرم(ص) از مکه به مدینه، هنگامی که ایشان در قرارگاه الغمیم توقف فرمودند، بریده همراه با هشتاد خانواده وابسته اسلام آورد، اما به گفته ابن حَجَر عسقلانی[۲] وی پس از غزوه بَدْر مسلمان شد.
بریده در مدینه به پیامبر(ص) پیوست، مگر پس از غزوه اُحُد، که در آنجا اقامت گزید و در همه غزوات پیامبر(ص) شرکت کرد. در سال نهم هجری قمری، یک بار برای گرفتن خراج از اَسلَم و غِفار فرستاده شد، و بار دیگر برای دعوت آنان، که به غزوه تبوک بپیوندند.
وی از پیامبر(ص) حدیث نقل کرده و ابوداوود صاحب مسند، از او روایت کرده است. فرزندش عبدالله بن بریده، و نوادگانش اوس بن عبدالله و سهل بن عبدالله نیز از او روایت کرده‌اند.[۳]

پس از رحلت پیامبر(ص)

بریده اسلمی پس از درگذشت رسول اکرم(ص) به هواداری علی(ع) از بیعت با ابوبکر امتناع ورزید.[۴] پس از رحلت پیامبر(ص)، به اقامت در مدینه تا زمان ساخته شدن بصره ادامه داد و سپس بدانجا نقل مکان کرد. وی در خراسان جنگید و در مرو اقامت کرد.[۵]
ابن اثیر[۶] و بلاذری[۷] گفته‌اند که وی با ربیع بن زیاد جزو پنجاه هزار نفری بود که در سال ۵۱ق به فرمان زیاد بن اَبیه همراه خانواده خود از بصره و کوفه به خراسان کوچ کردند.

درگذشت

به نوشته ابن حجر عسقلانی[۸] وی درسال ۶۳ و به گفته ابن اثیر، در زمان فرمانروایی یزید بن معاویه، (۶۰ـ۶۴) در خراسان (در اطراف مرو) درگذشته است.[۹]
آرامگاه او در ترکمنستان امروزی است. حکم بن غفاری نیز که از اصحاب و یاران معروف پیامبر اکرم(ص) است در کنار قبر برید دفن شده و این دو در بین مردم مسلمان این مرز و بوم به علمداران دوقلوی اسلام معروف هستند.

منابع
ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، چاپ محمدابراهیم بنا و محمداحمد عاشور، قاهره ۱۹۷۰ـ۱۹۷۳.
همو، الکامل فی التاریخ، بیروت ۱۳۹۹ـ۱۴۰۲/۱۹۷۹ـ۱۹۸۲.
ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییزالصحابه، مصر، ۱۳۲۸.
ابن سعد، الطبقات الکبیر، چاپ ادوارد سخو، لیدن ۱۳۳۱ـ۱۳۴۷/ ۱۹۰۴ـ۱۹۴۰، ج۴، قسم۱، ص۱۷۸ـ۱۷۹.
احمدبن یحیی بلاذری، فتوح البلدان، چاپ صلاح الدین منجد، قاهره، ۱۹۵۶.
محمدبن جریر طبری، تاریخ الرسل والملوک، چاپ دخویه… (و دیگران)، لیدن، ۱۸۷۹ـ۱۹۰۱، سلسله اول، ص۱۳، ۱۵۷۹، سلسله سوم، ص۲۳۴۸ـ ۲۳۴۹، ۲۳۷۱، ۲۵۳۹.
یحیی بن شرف نووی، تهذیب الاسماء واللغات، تهران، بی‌تا، قسم۱، جزء۱، ص۱۳۳.
ابن قتیبه، عیون الاخبار، بیروت، بی‌تا.
محمدتقی تستری، قاموس الرجال، قم ۱۴۱۰ ـ ۱۴۱۵.
محمدبن عمر کشّی، اختیار معرفه الرجال، تلخیص محمدبن حسن طوسی، چاپ حسن مصطفوی، مشهد ۱۳۴۸ش.
عبدالله مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ سنگی نجف، ۱۳۴۹ـ۱۳۵۲.