امام باقر(ع) و مبارزه با یهود و اسرائیلیات

از جمله گروه‌هاى خطرناکى که آن روزها در جامعه اسلامى حضور داشتند و تأثیر عمیقى در فرهنگ آن روزگار برجا گذاشتند، یهودیان بودند. شمارى از احبار یهود که به ظاهر مسلمان شده و گروهى دیگر که هنوز به دین خود باقى مانده بودند در جامعه اسلامى پراکنده شده و مرجعیت علمى قشرى از ساده لوحان را به عهده داشتند.

تأثیرى که آنان بر فرهنگ اسلام بر جا نهادند، به صورت احادیثى جعلی، به نام «اسرائیلیات» پدیدار گشت که بیشترین قسمت این احادیث درباره تفسیر و مراتب و شئون زندگى پیامبران سلف، جعل شده بود. از جمله علماى اسلامى که این احادیث را در تألیف خود وارده کرده، طبری، مفسر معروف است که بیشترین روایات را درباره تفسیر قرآن، از منابع یهودى ـ‌باواسطه یا بی‌واسطه‌ـ به دست آورده است.

تلاش علمى یهود در داخل جامعه اسلامى به ویژه در محافل علمى آن در مسائل فقهى و کلامى نیز تأثیرى نگران کننده نهاد و این موضوع در تاریخ چنان روشن است که جاى کوچکترین تردید و شبهه اى در آن وجود ندارد.

مبارزه با یهود و القائات سوء آن‌ها در فرهنگ اسلام، بخش مهمى از برنامه کار ائمه طاهرین (علیهم السلام) را به خود اختصاص داده بود. تکذیب احادیث دروغین و ساخته و پرداخته یهودیان در مورد انبیاى الاهى و مطالبى که باعث خدشه‌دار شدن چهره ملکوتى پیامبران خدا شده است، در برخوردهاى ائمه اطهار (ع) به خوبى دیده می‌شود. در این‌جا به یک نمونه آن اشاره می‌کنیم:

دو نفر پیش حضرت داوود دعوایى مطرح کردند و او را براى رسیدگى در این موضوع فراخواندند که آیات ۲۳ و ۲۴ سوره «ص»، ناظر بر این جریان است. دعواى طرح شده از این قرار است که یکى از این دو نفر، ۹۹ رأس گوسفند داشت و آن دیگرى یک رأس. آن که یک گوسفند داشت، از دست دیگرى شکایت کرد که برادرش با داشتن ۹۹ گوسفند در نظر دارد یک رأس گوسفند او را نیز تصاحب کند. داوود (علیه السلام) بدون استماع اظهارات نفر دوم، چنین قضاوت می‌کند: «با خواستن گوسفند تو و افزودن آن بر گوسفندان خود، بر تو ستم روا داشته است…»

درباره این حدیث، یهودیان احادیثى جعل کرده و میان مسلمانان رواج دادند مبنى بر این‌که این داستان کنایه از ازدواج داوود با همسر«اوریا»ست. طبق این احادیث جعلی، داوود پیامبر به دنبال کبوترى بر پشت بام می‌رود و در آن‌جا که مشرف بر منزل اوریا بوده، همسر او را می‌بیند و دل به او می‌بندد و به منظور رسیدن به هدف خود، اوریا را در صف مقدم جنگ قرار می‌دهد و او کشته می‌شود و داوود با همسر او ازدواج می‌کند و خداوند در این آیات به طور سمبلیک به این مطلب اشاره می‌کند.

روشن است که این روایات دروغین تا چه حد و از چه جهاتى می‌تواند شخصیت داوود را به عنوان پیامبرى از فرستادگان خدا، خدشه‌دار سازد. این احادیث که در عصر اول اسلام، توسط افرادى همچون «کعب الاحبار» و «عبدالله بن سلام» رواج یافته بود، مورد حمله امام على بن ابی‌طالب (علیه السلام) نیز قرار گرفت. حضرت در این باره فرمود: «اگر کسى را که معتقد است داوود با همسر اوریا ازدواج کرده، پیش من بیاورند، بر او دو حد جارى می‌کنم، حدى به خاطر هتک نبوت و حدى دیگر براى اسلام.

امام رضا (ع) نیز احادیث اسرائیلى را محکوم می‌کردند.

منبع: حیات فکرى و سیاسى امامان شیعه، رسول جعفریان