خشونت و بزه‌کاری

پاول . اس.کاپلان

وقتى از نوجوان ۱۲و ۱۷ ساله‌ى آمریکا سؤال شد، مهم‌ترین مشکلات رده‌ سنى آنها چیست؟ گفتند:

۱ـ مواد مخدر

۲ـ جرم (مرکز اعتیاد و مصرف مواد مخدر، ۲۰۰۰). مردم نیز درباره‌ این دو مورد خیلى نگران هستند.

مصرف مواد

اگرچه جمعیت آمریکا فقط ۵ درصد جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهد، ولى تقریباً ۵۰ درصد داروها و مواد قاچاق دنیا در این کشور مصرف می‌شود. از سال ۱۹۷۵ در قالب طرح مطالعاتى بازبینی آینده، میزان مصرف مواد مخدر دانش‌آموزان سراسر ایالات متحده آمریکا از طریق نمونه‌گیرى از هزاران دانش‌آموز مقطع راهنمایى و دبیرستانى اندازه گرفته شده است. تحلیل تمامى داده‌هاى این دو نظرسنجی، سه نتیجه‌گیری را در پى دارد. اولاً پس از کاهش چشمگیر مصرف مواد مخدر در دهه‌ی ۱۹۸۰، مصرف مواد مخدر از ابتداى دهه‌ى ۱۹۹۰ افزایش قابل توجهی داشته است، هر چند این اواخر شاهد کاهشى جزئى در این زمینه بوده‌ایم. اگرچه میزان مصرف مواد قاچاق به نسبت دوران اوج مصرف این مواد در اواخر دهه‌ى ۱۹۷۰ هنوز در سطح پایینى قرار دارد ولى این روند نگران‌کننده است. ثانیاً روندى مبنی بر پایین آمدن سن مصرف مواد مخدر دیده می‌شود. مصرف مواد مخدر در بین نوجوانان کلاس ششمى تا کلاس نهمى به شدت افزایش یافته است. ثالثاً درصد نوجوانانى که خطرات مواد مخدر را می‌فهمند به شدت کم شده است. این قضیه هم موجب افزایش تحمل همسالان در زمینه مصرف مواد و در نهایت افزایش مصرف شده است.

الکل

الکل، پرمصرف‌ترین ماده است. هر چند در چند سال گذشته میزان مصرف ماهانه الکل نسبتاً ثابت ماده است ولى هنوز، میزان مصرف الکل خیلی بالا است. با این که مردم مشروب خوردن را جدى نمی‌گیرند ولى حقیقت، چیز دیگرى است. بیش از نیمی از زندانیان در حال مستى مرتکب جرم شده‌اند. تقریباً نیمی از تصادفات مرگبار رانندگى ناشى از رانندگى در حال مستی نوجوانان است. بالا رفتن میزان مرگ و میر در بزرگراه‌ها باعث شد بسیاری از ایالت‌ها سن قانونى مشروب خوردن را به ۲۱ سال افزایش دهند. بالا بردن سن قانونى مشروب خوردن، وضع قوانین سخت‌تر و افزایش آموزش‌ها تا حدى مؤثر بوده‌اند و باعث کاهش تصادفات رانندگى جوانان مست شده‌اند. مشروب‌خوارى خصوصاً مست بودن در دانشگاه‌ها به حد خطرناکی رسیده است و بسیارى از والدین از بالا گرفتن این مشکل متعجب شده‌اند. نوجوانان غالباً کسانى را در اطراف خود می‌بینند که مشروب می‌خورند و هشدارهاى پدر و مادرشان را زیاد جدی نمی‌گیرند.

نیکوتین

با وجود مطالعاتى که حاکى از رابطه داشتن سیگار کشیدن و سرطان، بیماری‌هاى قلبى و بسیارى دیگر از مشکلات بهداشتى هستند، هنوز سیگار کشیدن یک مشکل ملی است. درصد نوجوانانى که در سال آخر دبیرستان سیگار می‌کشند بیش از بزرگسالان سیگارى است. اکثر نوجوانان سیگاری می‌گویند چند سال دیگر سیگار را ترک خواهند کرد ولی چنین کارى نمی‌کنند. دختران سفیدپوست نوجوان بیش از سایر دخترها احتمال دارد سیگارى شوند ولى پسران نوجوان آفریقایی‌تبار سیگارى از سال ۱۹۹۱ به این طرف دو برابر شده‌اند. سیگار کشیدن فقط مشکل آمریکا نیست و به یک مشکل جهانى تبدیل شده است.

مارى جووآنا

مصرف ماری‌جوآنا از اوایل دهه ۱۹۹۰ در تمامى سطوح تحصیلی افزایش یافته است. بعضى از مصرف‌کنندگان مارى جوآنا معتقدند، مصرف زیاد مارى جوآنا، تأثیرات درازمدت ندارد اما این نظر درست نیست. در تحقیقى روى گروهى از دانشجویان مصرف کننده مارى جوآنا که تقریباً یک ماه قبل از آزمایش، مصرف مارى جوآنا را قطع کرده بودند معلوم شد وضعیت توجه و یادگیری افرادى که به شدت مارى جوآنا مصرف می‌کردند وخیم بود.

کوکائین و کرک (crack)

کوکائین یک ماده‌ى محرک است و روى دستگاه عصبی مرکزى تأثیر می‌گذارد و احساس نئشگى ایجاد می‌کند. تغییرات فیزیولوژیک ناشى از آن عبارتند از تغییرات شدید فشار خون، افزایش ضربان قلب و تنفس، بی‌خوابی، حالت تهوع، رعشه و تشنج. مصرف کوکائین می‌تواند موجب بروز رفتارهای پارانویایى شود و اشکال قوى آن مثل کرک اعتیادآورند.

مصرف کوکائین و کرک بین کلاس هشتمی‌ها و نهمی‌ها زیاد شده و میزان مصرف آن در بین دانش‌آموزان کلاس دوازدهم نسبتاً ثابت است. از سال ۱۹۹۱ به بعد هم درصد دانش‌آموزانى که تصور می‌کنند مصرف کوکائین و کرک به افراد خیلى لطمه می‌زند بالا رفته است.

متأسفانه بسیارى از برنامه‌هاى پیشگیری از مصرف مواد مخدر خیلى موفق نبوده‌اند و بسیارى از موارد نویدبخش آنها نیز با معضل عدم ارزیابى کافی مواجهند. یکى از دلایل ناکارآمدى این برنامه‌ها نیز آن است که نمی‌توانند مشکلات اجتماعى خاصى را که منجر به مصرف مواد مخدر می‌شوند و یا الگوهاى بزرگسال اطراف نوجوانان را حذف کنند. یک نوجوان ممکن است براى لذت آنی، امتحان کردن، سرکشی و نافرمانى و فشار همسالان مبادرت به مصرف مواد کند. کشف این گونه دلایل کار ساده‌اى است ولى گاهى نوجوانان براى فرار از واقعیات تلخ زندگى (مثلاً شکست، طرد شدن و مشکلات خانوادگی) مواد مصرف می‌کنند. رفع این گونه دلایل دشوارتر است. برنامه‌هاى آموزشی، زمینه مواد مخدر وقتى مؤثر خواهند بود که راه و رسم پیدا کردن راه‌های دیگر رفع مشکلات را به نوجوانان یاد بدهند.

خشونت و بزهکاری

«بمب‌هاى ساعتى نوجوان: بزهکارى نوجوانان سر به فلک کشیده و بدتر هم می‌شود».

این کلمات همراه با تصویر نوجوانى که به او دستبند زده بودند روى جلد شماره ۵ مورخ ۲۵ مارس ۲۰۰۰ مجله‌ یو اس نیوز اند ریپورت به چشم می‌خورد. مقاله‌ مزبور به تفصیل شرح می‌داد که چرا خشونت این قدر براى مردم آمریکا نگران‌کننده شده است.

ترس از بزهکارى و خشونت بر جریان عادى زندگی بزرگسالان و کودکان تأثیر می‌گذارد. نظرسنجى هریس از دانش‌آموزان دبیرستانى نشان می‌داد که یک سوم آنها دعواهایی کرده بودند که در آنها از اسلحه استفاده شده بود و بسیارى از آنها از رفتن به پارک‌ها و محوطه‌هاى بازى خوددارى می‌کردند. حتی کودکان ۷ تا ۱۰ ساله نیز نگران خشونت هستند و ترس از خشونت و مرگ دارند. خشونت و مصرف مواد مخدر رابطه دارند؛ نوجوانانى که اسلحه حمل می‌کنند پانزده برابر بیشتر احتمال دارد کوکائین مصرف کنند و احتمال این که مشروب بخورند و مارى جوآنا بکشند بیشتر است.

مشاهده‌ خشونت در خانه، مدرسه و اجتماع باعث می‌شود بسیاری از نوجوانان خشن شوند. نوجوانانى که در اجتماع اطراف خود زیاد خشونت می‌بینند ممکن است متقاعد شوند که خشونت بهترین راه حل براى رفع اختلاف نظرها است و در تمام عمر خویش تحت تأثیر خشونت باشند.

کنار گذاشتن افسانه‌ها

این تصور و اعتقاد متعارف که نوجوانان از پدر و مادرشان می‌بُرند و به طور کامل به همسالان خویش متکى می‌شوند غلط است. تحقیقات نشان می‌دهند در مورد این باور متعارف که روابط والدین با نوجوانان یک سره نامناسب و کم است نیز باید تجدیدنظر کرد. این تلقى که اکثر نوجوانان مرتکب رفتار اجتماعى می‌شوند یا مواد مخدر مصرف می‌کنند نیز جاى تجدیدنظر دارد.نوجوانان باید در تمامى جنبه‌هاى زندگى خود تصمیمات مهمی بگیرند و براى تصمیمات مهم آماده شوند. والدین نباید رابطه‌ى خاص خود با فرزند خویش را در این مرحله قطع کنند. نظارت و راهنمایى بخشى از مسوولیت‌هاى پدر و مادر است ولی نوجوانان باید آماده‌ى ورود به دوران مستقل بزرگ می‌شوند.

انتقاد مداوم، تنبیه شدید و هشدار دادن‌هاى سفت و سخت غالباً بی‌تأثیرند خصوصاً اگر در خانواده‌هاى سرد و خشن صورت بگیرند. نوجوانان غالباً تحت تأثیر دیده‌ها و تجارب خویش قرار می‌گیرند، پس ارتباط برقرار کردن با آنها بسیار مهم است.

منبع: پایگاه باشگاه اندیشه؛ مترجم: یاسمن شیبانی