نگاهی دوباره به تربیت اسلامی

عنوان: نگاهی دوباره به تربیت اسلامی
مولف: خسرو باقری
مترجم/ محقق:****
ناشر: انتشارات مدرسه
سال نشر: ۱۳۹۴
نوبت نشر: هشتم
محل نشر: تهران

تربیت اسلامی بی‌تردید یکی از اساسی‌ترین بخش‌های معارف اسلامی است، اما به یقین هنوز تحقیق و تدوینی اصولی درباره آن صورت نپذیرفته است. به نظر می‌رسد چنین کاری را باید با معیارهای: اصالت نوشته، جامعیت کار و نوپردازی مطلب، محک زد.

نگارنده سعی کرده کتاب حاضر را به این معیارها نزدیک کند. کتاب حاضر در دو جلد نوشته شده که جلد اول آن از پنج فصل:

۱-توصیف انسان در قرآن،

۲- مفهوم شناسی در باب تربیت،

۳- اهداف تربیتی، مبانی و اصول

۴- روش‌های تربیتی همچون جذبه حُسن و احسان، تطور وسع آدمی

۵- آشنایی و بیگانگی با خدا و مراحل تربیت تشکیل شده است.

جلد دوم این کتاب به چهار بخش:

۱- مسائل مفهومی و ماهوی

۲- مسائل تربیت مدنی و اجتماعی

۳- مسائل تربیت فنی و حرفه‌ای

۴- مسائل آسیب شناختی تربیت اسلامی پرداخته است.

فصل اوّل: امکان، معنا و سازواری در اخلاق و تربیت اسلامی

این فصل در صدد است تا به این پرسش، پاسخ دهد که “آیا اصولا به کارگیری تعابیری هم چون «تربیت» و «اخلاق» اسلامی امری ممکن و موجّه است یا این که همانند تعابیر مشابه «جامعه شناسی» /«روانشناسی» و «فیزیک» اسلامی بحث برانگیز خواهد بود؟

فصل دوم: تربیت دینی در برابر چالش قرن بیست و یکم

قرن بیست و یک با چالش‌هایی که در دل خود دارد پا به عرصه گذاشته است. مهمترین وجه چالش برانگیز قرن بیست و یکم، ساخت زدایی است به آن معنا که بسیاری از ساختارهای عینی و مفهومی که تربیت دینی را سازمان داده‌اند، اکنون در برابر موج ساخت زدایی این قرن، متزلزل می شوند. از آن جمله می توان به ساختار «دور/نزدیک» و نیز «ممنوع/مجاز» اشاره کرد.

تعلیم و تربیت اسلامی، ناظر به نظامی از اندیشه است که مستقیم یا غیر مستقیم، از متون دینی اسلام سرچشمه گرفته و حاوی شناختی نسبت به پدیده‌ها و روابط موجود در حوزه عملی تعلیم و تربیت، صورت‌های مطلوب آنها و نحوه ایجاد و تغییر در آنهاست. برای آن که بتوانیم از اصول تربیت اجتماعی در اسلام سخن به میان بیاوریم، ابتدا نیاز است که به بیان تصویر و تصوری که در متون اسلامی از اجتماعی بودن انسان وجود دارد، بپردازید.

محمود غلامی (نویسنده و استاد دانشگاه)؛ شهر خمین