فضلیت تراشی شیعیان برای امامان شان

شبهه

شبهه می کنند که شیعیان خود برای امامان شان فضیلت تراشی کرده در حالی که بین آنان و سایر مردم هیچ تفاوتی وجود ندارد. آنان بدون دلیل و برای اینکه مذهب شان را بر سایر مذاهب برتری دهند فضایلی برای امامان شان ساخته اند.

پاسخ شبهه

در پاسخ این شبهه مطالب زیر قابل توجه است:

مطلب اول: فضائل و مناقب امامان شیعه و ائمه ـ علیهم السّلام ـ تنها در منابع شیعه ذكر نشده است، بلكه اهل سنّت بیش از شیعه به آن پرداخته و در كتب معتبرروایی، تفسیری و تاریخی خود ذكر كرده‌اند، حتی در بعضی از كتب روایی باب فضائل علی بن ابی‌طالب را نیز آورده‌اند. بنابراین ذكر فضائل و مناقب اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ به دوستداران اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ اختصاص ندارد، بلكه حتی بعضی از كسانی كه با حضرت علی ـ علیه السّلام ـ و یا امامان شیعه نیز جنگ كردند (و از جمله معاویه) مناقب آن حضرت ـ علیه السّلام ـ را ذكر كرده است.[1]

مطلب دوم:  اهل سنّت نیز محبت اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ را شرط ایمان می‌دانند و در روایات آنان بر این امر تأكید شده است كه برای نمونه چند مورد از این روایات نقل می‌شود:

1. زمخشری كه از مفسران اهل سنّت است، می‌گوید هنگامی كه آیة شریفه مودت: «قل لا اسئلكم علیه اجراً الا المودة فی القربی» یعنی بگو ای رسول ما كه اجر و پاداشی جز دوستی نزدیكان را از شما نمی‌خواهم، نازل شد از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ پرسیدند: مودت و دوستی چه كسانی برما واجب شده است؟! فرمود: علی و فاطمه و فرزندان آن دو.[2]
2. همچنین زمخشری نقل می‌كند كه پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: «هر كس با محبت آل محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ از دنیا برود، شهید و آمرزیده مرده است و چنین كسی با ایمان كامل و بر سنّت و جماعت از دنیا رفته است.»[3]
3. در صحیح مسلم روایت شده است كه پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: «من دو گوهر گرانبها در میان شما می‌گذارم، یكی كتاب خدا كه نور و هدایت‌گر است، پس چنگ زنید به آن و عمل كنید، و اهل بیتم، توجه می‌دهم شما را به خدا درباره اهل بیتم.» این جمله را سه تكرار فرمودند.[4]
4. حاكم نیشابوری، در مورد شأن نزول آیه تطهیر و انحصار آن به پنج تن آل عبا می‌گوید: «عبدالله بن جعفر از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ روایت می‌كند كه آن حضرت به هنگام نزول رحمت الهی فرمودند: «به سوی من بخوانید!» صفیه گفت: «چه كسی را؟» آن حضرت ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمودند: «اهل بیتم را (علی و فاطمه و حسن وحسین)» وقتی آنان ـ علیهم السّلام ـ آمدند، آن حضرت ـ صلّی الله علیه و آله ـ عبای خویش را بر روی آنان افكند، پس دستانش را بالا برد و عرض كرد: «خدایا! اینان اهل بیت من هستند، پس بر محمد و آل محمد صلوات فرستاد»، در این هنگام آیه شریفه تطهیر نازل شد.[5]
5. ام سلمه می‌‌گوید: «آیه تطهیر در خانه من در حالی كه پنج تن آل عبا در آن بودند، نازل گردید رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ آنان را با عبایی كه بر روی ایشان افكند پوشانید، پس عرضه داشت: «اینان اهل بیت من هستند، پروردگارا، رجس و پلیدی را از آنان دور كن و ایشان را پاك و مطهر گردان».[6]

در حدیث دیگری پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: «از آنان سبقت نگیرید كه هلاك می‌شوید و در حق آنان كوتاهی نكنید كه باز هلاك می‌شوید از آنان بگیرید كه اعلم از شما می‌باشند.»[7]

محمد عبده در شرح نهج البلاغه خود از حضرت علی ـ علیه السّلام ـ اینگونه نقل می‌كند كه حضرت ـ علیه السّلام ـ فرمود: «كجا هستند كسانی كه گمان می‌كنند راسخ در علم هستند، همانا آنان دروغ می‌گویند و برما ستم كردند. چون خداوند ما را برگزیده و رفعت‌ داد و به ما علم عطا كرد و بر آنان حرام نمود و ما را به اسرار داخل و آنان را خارج كرد و به وسیله ما هدایت رونق می‌گیرد. و ائمه و پیشوایان از قریش می‌باشند كه در این بستر روئیده‌اند و بنی‌هاشم شاخه‌های آن می‌باشند، كسانی كه غیر از آنان صلاحیت ندارند،  و ولایت برای غیر آنان مصلحت نیست.[8]

آیه شریفه: «فاسئلوا اهل الذكر ان كنتم لاتعلمون»؛[9] یعنی اگر نمی‌دانید از كسانی كه می‌دانند، سؤال كنید. بنا به نقل اهل سنّت در شأن اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ نازل شده است.[10]

صاحب ینابیع الموده روایت كرده كه: «روزی فردی یهودی به نام «الاُعتل» خدمت پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ رسید و عرض كرد یا رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ در سینه‌ام سؤالاتی دارم، اگر جواب دادی مسلمان می‌شوم. وگرنه ایمان نمی‌آورم. فرمود: «بپرس یا اباعماره، وی در ضمن سؤالاتی پرسید: ای پیامبر خدا آنچه جواب دادی، ‌راست گفتی، حال مرا آگاه كن از وصی و جانشین خود كه حتماً برای هر پیامبری جانشینی می‌باشد و حضرت موسی بن عمران، یوشع بن نون را وصی  كرد، حضرت ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: وصی و جانشین من علی بن ابی‌طالب است و بعد از آن دو فرزندش حسن و حسین ـ علیهم السّلام ـ . و در ادامه فرمود: نه نفر از ائمه ـ علیهم السّلام ـ از صلب فرزندم حسین ـ علیه السّلام ـ می‌باشند. مرد یهودی گفت: نامشان را برای من بگو. فرمود: بعد از امام حسین ـ علیه السّلام ـ فرزندش علی بن الحسین و بعد از او فرزندش محمدباقر و بعد جعفر بن محمد و بعد موسی بن جعفر و بعد علی بن موسی و بعد محمد بن علی و بعد علی بن محمد و بعد حسن عسكری و بعد حضرت مهدی ـ علیهم السّلام ـ می‌باشند…». یهودی ایمان آورد و حمد خداوند نمود.[11]

نتیجه اینكه، ذكر فضائل برای ائمه ـ علیهم السّلام ـ از طرف شیعیان برای اینست كه اولاً: آنان برگزیده خداوند بوده‌اند و از ویژگی خاصی برخوردارند، كه دوست و دشمن به آن اعتراف دارند و ثانیاً: كتب اهل سنّت نیز بیشتر این فضائل را ذكر كرده، و ثالثاً: فضائل اهل بیت از زبان رسول خدا بیان شده است و ساخته شیعه نیست چنانچه اگر ساخته شیعه بود، امکان نداشت اهل سنّت در كتب خود باب‌هایی در فضائل آنان و احادیثی كه حاكی از فضائل و مناقب آنان است ذكر كنند و برای آنان مقامات عرفانی و ویژگی‌های خاصی را بیان دارند.

منبع: نرم افزار پاسخ مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.

[1] . حاكم نیشابوری، مستدرك علی الصحیحین، ج 3، ص 107، سنن بیهقی، ج 2، ص 150؛ صحیح مسلم، ج 5، ص 26؛ و مسند احمد، ج 4، ص 107؛ تفسیرفخر رازی، ج 6، ص 783؛ كتاب فضائل الصحابه، حدیث 4425؛ در المنثور، ج 5، ص 198؛ نسائی، كتاب خصائص الامام علی ـ علیه السلام ـ .

[2] . زمخشری، كشاف، ذیل آیه شوری/23.

[3] . تفسیر كشاف، همان.

[4] . صحیح مسلم، باب فضائل علی بن ابیطالب، چاپ بیروت، شرح نووی، ج 15 و 16.

[5] . مستدرك علی الصحیحین، ج 3، ص 147.

[6] . سنن بیهقی، ج 2، ص 150.

[7] . ابن حجر الشافعی، الصواعق المحرقه، ص 148؛ السیوطی، الدر المنثور، ج 2، ص 60؛ كنز العمال، ج 1، ص 168.

[8] . عبده، محمد، نهج البلاغه، ص 143، خطبه 143.

[9] . نحل/43.

[10] . تفسیر الطبری، ج 14، ص 134؛ تفسیرابن كثیر، ج 2، ص 570؛ تفسیر قرطبی، ج 11، ص 272؛ شواهد التنزیل، للحسكانی، ج 1، ص 334.

[11] . القندوزی الحنفی، ینابیع الموده،  چاپ اسلامبول، ص 440.