ترديدي نيست كه جهان معاصر با سوداي سلطه بر طبيعت، تمدن و دانشي عظيم پديد آورد كه بر پاية آن، فرهنگ و روابط جديدي در دنياي امروز سامان يافته است. گسترة تحولات ايجاد شده در رويه و جوهر فرهنگ و روابط اجتماعي، به تعارض بعضاً صوري و ظاهري ميان باورهاي سنتي و وضعيت كنوني در جوامع انجاميد و نزاعي شديد بين س…

 چکیده فقه امامیه از ویژگی‌هایی برخوردار است که نظیر آن را در کمتر دانشی می‌توان یافت. در میان این شاخصه‌ها سه ویژگی که تا حدودی از گوشه‌ای از سیمای این دانش، پرده برمی‌گیرد؛ یعنی جاودانه‌بودن فقه، فراگیربودن فقه و انعطاف‌پذیری فقه، دارای اهمیت بیشتری می‌باشند.بیان ویژگی‌های مزبور، هر انسان آزاداندیشی را به طرح این پرس…

 اشاره اي كوتاه به برخي از ادوار فقه شيعه: 1ـ دوره تشريع: اين دوره از زمان پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ آغاز مي شود و تا پايان غيبت كبري (329) ادامه مي يابد. و اين دوره علاوه بر معصومان ـ عليهم السلام ـ علماي مذهب هم، به بيان و استنباط احكام مي پرداختند و رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ …

مقايسه امامان اهل بيت (ع) با امامان اهل سنت مانند احمد بن حنبل و مالك بن انس و محمد ابن ادريس شافعي و ابو حنيفه نعمان بن ثابت و قرار دادن آنان در يك رديف بر خلاف احاديث و روايات نبوي است كه از طريق شيعه و سني نقل شده است. زيرا امامان اهل بيت (ع) بر طبق حديث ثقلين و احاديث ديگر عِدل و هم طراز قرآن قر…

 قياس در لغت به معناي تقدير و اندازه گرفتن آمده است، چنان كه كلمه مقياس به معناي مقدار است، و نيز به معناي شباهت آمده است مانند: هذا قياس ذاك، يعني اين شبيه آن است.(1) تعريف قياس در اصطلاح علماي علم اصول فقه كه در استنباط مسائل فقهي به عنوان اصل عقلي به كار مي رود، شباهتي به معناي آن در لغت دارد، شيخ احمد…

 تقسيم‌بنديهاي مختلفي از علم فقه در ميان علماء شيعه عنوان گرديده است. يكي از اين تقسيم‌بندي‌ها را محقق حلّي در كتاب شرايع الاسلام انجام داده است كه علاوه بر باب‌بندي، تقسيم بندي كلي را از فقه به دست داده است. استاد شهيد مطهري در مورد تقسيم‌بندي فقه و شيوة تقسيم محقّق حلّي چنين مي نويسد: «... متأسفانه فقه…

 آغاز تدوین و تعلیم فقه در میان شیعیان را می توان درست بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) دانست، و در زمان امام باقر و امام صادق علیهما السلام به اوج شکوفایی خود رسیده، و بعد از آن تا به امروز همچنان دارای رونق و گسترش است. گوشه هائی از حیات فقهی شیعه را در کتاب «موسوعه طبقات الفقهاء» شده است. روش تدوین و ت…

تاریخ علم اصول دانشی است که به شکل گیری و سیر تحول و تکامل علم اصول فقه می پردازد. دانش اصول در آغاز به صورت یک سری قواعد کلی فهم قرآن و حدیث از سوی امامان شیعه به خصوص امام باقر(ع) و امام صادق(ع) مطرح شد و توسط شاگردان توسعه یافت، برخی از شاگردان مانند هشام بن حکم، رساله هایی در این دانش تألیف نمودند. اص…

از نظر تاریخی علم اصول فقه در ابتدای پیدایش در حوزه‌های اهل سنت رشد سریعتری را شاهد بود. زیرا آنان قبل از شیعه خود را از عصر نص دور دیده و از روایات اهل بیت عصمت و طهارت محروم ساختند، و لذا مشاهده می‌کنیم که دور تصنیف در بین علمای اهل سنّت از اواخر قرن دوم شروع شد و به سرعت گسترش یافت، در حالی که تصن…

کتابی مشروح و استدلالی در فقه شیعه، در قرن سیزدهم هجری قمری به زبان عربی. این کتاب، شرح مبسوط کتاب «شرایع الاسلام» علامه محقق حلی متوفی 676 هـ ق، است. نویسنده: شیخ محمدحسن نجفی اصفهانی، معروف به "صاحب جواهر" عالم و فقیه بزرگ شیعه در قرن 13 هـ ق. جواهرالکلام را می توان دائرة المعارف فقهی شیعی نامید زیرا …