تقدم شيعه در علم اخبار و تواريخ
تقدّم شيعه در علم اخبار و تواريخ و آثار؛ و مزيّت ايشان بر ديگران
ابن نديم گويد: من به خطِّ احمد بن حارِث خُزاعى خواندم كه علماء گويند: أبومِخْنَف در تاريخ و أخبار و امور وارد بر عراق و فتوح آن اطّلاعاتش بيشتر از غي اوست. و مَداينى در امور خراسان و هند و فارس. و واقِدى در امور حجاز و …
الفخری فی آداب السلطانیة
الفخری فی آداب السلطانیة و الدول الإسلامیة مشهور به اَلآدابُ السُّلطانِیه، کتابی تاریخی به زبان عربی، نوشته صفی‌الدین محمد بن طباطبا معروف به ابن طِقطَقی (۶۶۰ ۷۰۹ق/۱۲۶۲۱۳۰۹م)، نویسنده، ادیب و مورخ شیعی امامی و از خاندان امام حسن مجتبی(ع) است. این کتاب قدیمی‌ترین اثر سیاسی تاریخی پس از فروپاشی خلافت عباسیان است که فصل دوم…
تقدّم شيعه در تصنيف علوم جغرافيا در صدر اسلام
هشام بن محمد كَلْبِي از اصحاب حضرت امام محمد باقر عليه‌السّلام در فنّ جغرافيا كتاب «الاقاليم»، و كتاب «كبير بُلدان»، و كتاب «صغير بُلْدان»، و كتاب «تَسْمِيَةُ الارَضِين»، و كتاب «أنْهار»، و كتاب «حِيرَة»، و كتاب «مَنَازِل يَمَن»، و كتاب «الْعَجَائب الاربعة»، و كتاب «أسْواق الْعَرَب…
تاریخ یعقوبی
تاریخ یعقوبی، از قدیم‌ترین تاریخ‌های عمومی به عربی، تألیف احمد بن ابو یعقوب اسحاق بن جعفر بن وهب (م ۲۸۴ ق) می‌باشد.
معرفی اجمالی
این کتاب یک دوره تاریخ عمومی است که از هبوط آدم ـ علیه السلام ـ آغاز شده و تا حوادث سال ۲۵۹ هجری ادامه یافته است. این اثر از قدیمی ترین کتب تاریخ عمومی است که در تمدن ا…
سيره نبوى (ص) در كتاب بحارالانوار
حسن حسين زاده شانه چى 1
سيره نبوى(ص) به لحاظ اهميت نظرى و عملى از ديرباز مورد توجه نويسندگان مسلمان بوده است. بى شك تحقيق صحيح و موفق در اين باب مى طلبد كه كليه منابع و روايات موجود مورد نظر و نقد و بررسى قرار گيرند. منابع شيعى در اين زمينه به سبب عوامل مختلف سياسى و مذهبى و اجتماعى يا از بين رفته يا شرايط ب…
کشف الغمة فی معرفة الائمة
کَشْفُ الغُمَّة فی مَعْرِفَةِ الأئمّة(ع)، کتابی در شرح حال، فضائل و معجزات چهارده معصوم(ع) نوشته بهاءالدین علی بن عیسی اربلی (درگذشته ۶۹۲ق) از عالمان دینی شیعه. نویسنده، کتاب را با انگیزه روشن کردن حقانیت آنان بر دشمنان اهل بیت و مقابله با غلوکنندگان ائمه (ع) نگاشته و در تألیف خود، استفاده از منابع اهل س…
مناقب آل ابی طالب
مناقب آل ابی طالب علیهم‌السّلام از رشید الدین ابو عبد الله محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی معروف به ابن شهر آشوب متوفای ۵۸۸ هجری است.
معرفی کتاب
کتاب ابن شهر آشوب را می توان یکی از کتب برتری دانست که همگان را به تحسین وا داشته است. و در حدی از اعتبار قرار دارد که علمای شیعه و سنی به آن اعتماد …
قصص الأنبياء (قطب راوندي)
قصص الأنبياء(ع)، نوشته قطب‌الدين ابوالحسين سعيد بن هبةالله راوندى (متوفاى 573ق) است كه در موضوع شرح زندگى پيامبران الهى از حضرت آدم(ع) تا پيامبر اكرم حضرت محمد(ص) و به زبان عربى، در دو جلد تنظيم شده و آن را «عبدالحليم عوض الحلي» تحقيق و تصحيح كرده است.
نام كامل كتاب عبارت است از «قصص الأنبياء(ع) الحاو…
اعلام الوری
اعلام الوری باعلام الهدی
این اثر یک دوره تاریخ چهارده معصوم است که نوشته عالم بزرگ شیعه امامیه امین الاسلام، فضل بن حسن طبرسی (م ۵۴۸) است. بنا به آنچه در مقدمه کتاب آمده، مؤلف این اثر را برای یکی از ملوک آل باوند نوشته است.
مؤلف که از شیعیان معتدل به شمار می‌رود کتاب خود را به گونه‌ای گردآورده که مور…
الجمل (کتاب)
ألجَمَل وَ النُّصرة لِسید العترَة فی حَربِ البَصرَة تألیف عالم برجسته شیعه محمد بن محمد نعمان عکبری بغدادی معروف به شیخ مفید (متوفای ۴۱۳ ق) است. این کتاب یکی از متون کهن کلامی - تاریخی شیعه است که مؤلف در آن به واقعه جنگ جمل، فتنه‌ها، ابهامات و آراء و عقاید مسلمانان نسبت به آن پرداخته است. این کتاب به ز…
مسار الشیعة (کتاب)
مَسارُ ألشيعَة فی مُختَصَرِ تَواريخ ألشّريعَة، تألیف محمد بن محمد بن نعمان بغدادى معروف به شیخ مفید متوفای ۴۱۳ق است. این کتاب نوعی تقویم تاریخی - دینی درباره تاريخ تولد و شهادت ائمه اطهار (ع) و ديگر وقایع مهم تاريخ اسلام و نیز ايام و مناسبتهای تاريخ اسلام آمده است. این کتاب در موضوع خود از معتبرترین و …
مقاتل الطالبیین
مَقاتِلُ الطّالِبیّین کتابی از علی بن حسین بن محمد، معروف به ابو الفرج اصفهانی است. این کتاب به کشته‌شدگان آل ابی طالب می‌پردازد و به «مقاتل آل ابی طالب» نیز شهرت دارد. این کتاب به سبب جامعیت و دقتی که در نقل اخبار داشته مورد استناد و اعتماد مؤلفان بسیاری قرار داشته است.
این کتاب درباره کشته‌شدگان خان…
الفتوح
مؤلف:ابو محمد احمد بن اعثم کوفی (م ۳۱۴ ق).
معرفی کتاب
متن عربی کتاب از پس از رحلت پیامبر - صلی الله علیه وآله - شروع شده و تا پایان خلافت مستعین ادامه یافته است. ابن اعثم در بیشتر موارد از مآخذ خود یاد نکرده، اما بسیاری از اخبار او را در سایر منابع می توان یافت؛ هر چند از برخی منابع خود یاد کرده؛…
مقتل الحسین (ابومخنف)
مؤلّف:لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف بن مسلم ازدی عامری (م ۱۵۷ ه..ق).
ارزش تاریخی مقتل ابومخنف از این جهت است که خود او حوادث را از نزدیک دیده و یا از زبان مشاهده کننده به طور مستقیم نقل می کند به کتاب مقتل ابومخنف در آثار ابن ندیم، نجاشی اشاره شده و طبری در تاریخ و شیخ مفید در ارشاد خود مطالب و من…
وقعه صفین
وَقْعَةُ صِفّین از کهن‌ترین و مهم‌ترین منابع تاریخ اسلام در موضوع زندگی امیرمؤمنان علی(ع) اثر نصر بن مزاحم متوفای ۲۱۲ق، مورخ شیعی است. مؤلف در این اثر در هشت جزء ابتدا تا انتهای کارزار صفین را بازگو می‌کند. وقعة صفین از معدود تک نگاری‌های برجای مانده در موضوع نبرد صفین است. ویژگی این اثر دقت مؤلف در بی…
ابن اسحاق
اِبْن‌ِ اِسْحاق، ابوعبدالله، یا ابوبکر محمد بن اسحاق بن یسار بن خیارِ مطلبی مدنی (۸۰ -۱۵۱ق/۶۹۹ - ۷۶۸م)، محدث و نخستین سیره‌نویسی که زندگانی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله را به رشته نگارش درآورده است. [۱]
به گفته ذهبی ابن اسحاق در ۸۰ ق در مدینه زاده شد، [۲] اما برخی از محققان م…
