اشاره: هر انسانی در زندگی فردی و اجتماعی خویش، خواه ناخواه اسرار مگو دارد که بایستی در نگه داری آن کوشا باشد. برخی از این اسرار مربوط به خودش و برخی مربوط به خانواده یا جامعه اوست. امروزه با توجه به وجود ابزار پیشرفته و حساس جاسوسی و اطلاعاتی و کاربرد گسترده آنها برای دگرگونی سرنوشت ملت ها، ضرورت را…

  اشاره: گاهی مرزهای اخلاقی در معاشرت، آشفته می شود. افراد، به نام خضوع و تواضع، در دام ذلت و حقارت می افتند، و به نام وقار و عزت، گرفتار تکبر و خودبرتربینی می شوند. از این رو شناختن این مرزها و تشخیص جایگاه هر یک از صفات، مهم است.   عزّت و منّت بندگی، بد است، اما در برابر خداوند نیک…

اشاره: صداقت و راستی از خصوصیات عالی اخلاق انسانی است که در آموزه های اسلامی از زمینه های اساسی ارجمندی و نیک بختی انسان شناخته شده است. صداقت و راستی از فضایل انسانی است که مایه ارزش گذاری است. در این مقاله درباره این فضیلت انسانی مطالبی بر محور احادیث بیان شده است.   پیشوای صادقان و مولای متق…

اشاره:  صبر یکى از مقوله هاى اخلاقى است که موارد کاربردش شبیه مفهوم تقوا است. علماى اخلاق یکى از اسباب سیر و سلوک و رسیدن به لقاء الله را، خویشتن دارى در برابر خواسته هاى درونى و بیرونى نفس مى دانند. صبر علاوه بر شخصیت سازى فرد، مى تواند بر مشکلات خانواده و جامعه تأثیر مثبت بگذارد. به فرموده حضرت…

  اشاره: صفات رذیله امراض روحی و معنوی است که بسیاری از انسانها مبتلای آنها هستند. این صفات هم دنیای انسان را خراب می کند و هم باعث بدفرجامی انسان در عقبا می شود. حسد یکی از صفات رذیله است که مفاسد زیادی را نصیب دارنده آن می کند. در این نوشتار به برخی از مفاسد این صفت اشاره شده است.   حسد ع…

اشاره خوف و ترس به معنای دل سوختن و متألّم بودن به سبب تشویش رسیدن به ناخوشى که تحقق آن محتمل باشد و تألّم از تشویش امرى که حصولش یقینی یا مظنون باشد. فرق بین خوف و جبن آن است که در جبن، الم و دل سوختن ضرورى نیست. پس کسى که شب در خانه تنها نمى خوابد جبن دارد و خوف ندارد، زیرا که تا در آنجا نخوابیده الم…

 اشاره: «قساوت» در زبان عربی از ریشه «قسی» و «قسوه» است؛ که در لغت به معنی خشونت و نفوذ ناپذیری می‌باشد؛ لذا به سنگ‌های خشن و سخت، «قسی» می‌گویند. و در اصطلاح قرآنی به قلب‌هایی که در برابر حق، تواضع، خشوع و انعطافى نداشته باشند و نور هدایت در آن نفوذ نمى‏کند، قاسیه می‌گویند. در فارسی از آن به «سنگدلی»…

اشاره: یکی از بیماری‌های روانی که تاثیر زیانباری بر شخصیت و رفتارهای فردی و اجتماعی بجا می‌گذارد، بدگمانی یا سوء ظن است. با نگاهی به آثار زیانبار آن که در آیات و روایات بیان شده به روشنی دانسته می‌شود که بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی و حتی اختلالات شناختی و بیماری‌های روانی چون اضطراب و تشویش و افسردگ…

  اشاره: در خصوص درمان هر یک از صفات رذیله راه‌های ترک و خلاصی از این صفات به طور جداگانه مورد بحث و نظر علمای اخلاق قرار گرفته است. تکبر و کبر یکی از صفات رذیله است که انسان به آن مبتلا می شود. در حقیقت این صفت مانند سایر صفات رذیله بیماری روحی است که نیاز به درمان دارد. در این نوشته به روش درما…

اشاره: انسان چه بخواهیم و چه نخواهیم به صفات فاضله و رذیله متصف می شود، این مساله که آیا همه اخلاق یا بخشی از آن، در همه انسان ها یا در بعضی از آدمیان اختیاری و اکتسابی، یا غیر اختیاری و غیرقابل تحصیل بوده و تغییر ناپذیر است، از دیر باز مطمح نظر دانایان و حکیمان بوده است. به هر حال اکثر فضایل و رذایل…