عدالت، افضل فضایل و اشرف کمالات و مستلزم جمیع صفات کمالیه است، بلکه عین آنهاست. جور که ضد آن است، مستلزم جمیع رذایل، بلکه خود آنهاست. عدالت ملکه اى است حاصل در نفس انسان که به سبب آن قادر مى شود بر تعدیل جمیع صفات و افعال، و نگاهداشتن در وسط، و رفع مخالفت و نزاع فیما بین قواى مخالفه انسانیه، به نحوى که…

کبر عبارت است از حالتى که آدمى خود را بالاتر از دیگرى ببیند و به برترى خود بر غیر اعتقاد داشته باشد. اما عجب، آن است که آدمى خود را شخصى داند، و خود پسند باشد، اگر چه پاى کسى دیگر در میان نباشد. کبر، صفتى است در نفس و باطن و از براى این صفت، در ظاهر، آثار و ثمرات چندى است که اظهار آن آثار را تکبّر گو…

ضد یأس از رحمت خدا امیدوارى به اوست، که آن را صفت رجاء گویند. «رجاء» عبارت است از انبساط سرور در دل، به جهت انتظار امر محبوبى. این سرور و انبساط را وقتى رجاء و امیدوارى گویند که آدمى بسیارى از اسباب رسیدن به محبوب را تحصیل کرده باشد، مثل انتظار گندم از براى کسى که تخم بى عیب را به زمین قابلى که آب به آن نشیند…

یأس از روح الله از جمله مهلکات عظیمه بلکه گناهان کبیره است و در کتاب کریم نهى صریح از آن شده، چنانچه مى فرماید: «یا عِبادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلى  أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ ».[۱] یعنى: «اى بندگان من که بر خود ستم و اسراف کرده اید! از رحمت خدا نا امید نشوید». و باز مى فرماید…

خداوند متعال در آیه یک صد و پنجاه و چهارم سوره آل عمران فرموده است «پس به رحمتى از خدا نرمى مى کنى بر ایشان و اگر بدخوى و سخت دل مى بودى از گرد تو پراکنده مى شدند.» و در آیه چهارم سوره قلم فرموده است «و بدرستى که همانا تو بر خلق عظیمى.» پیامبر (صلّى الله علیه و آله) فرموده اند: خوش خلقى نیمى از دین است …

غضب عبارت از حالت نفسانیّه که باعث حرکت روح حیوانى و از داخل به جانب خارج از براى غلبه و انتقام مى شود. هرگاه غضب شدت نمود باعث حرکت شدیدى مى شود که از آن حرکت، حرارتى مفرط حاصل و از آن حرارت دود تیره اى بر مى خیزد و دماغ و رگها را پر مى سازد، و نور عقل را مى پوشاند، و اثر قوه عاقله را ضعیف مى کند. به ای…

خداوند متعال در آیه یک صد و چهل و نهم سوره بقره فرموده است «پس یاد کنید مرا تا یاد کنم شما را و شکر کنید مرا و ناسپاسى مکنید مرا.» و در آیه چهل و دوم سوره احزاب فرموده است «اى گروهى که ایمان آورده اید، یاد کنید خدا را یاد کردنى بسیار.» و در آیه سى و ششم همان سوره فرموده است «مردان و زنانى که خدا را ب…

اخلاق در لغت به معنی صفت نفسانی یا هیأت راسخهای است که انسان در اثر آن حالتِ نفسانی، بدون فکر، اعمال، رفتار و گفتارهایی را انجام میدهد. این معنای لغوی، اخلاق را به فاضله و رذیله تقسیم میکند. گزارههای اخلاقی از حُسن و قبح، باید و نباید و صفات خوب و بد اعمال و رفتار آدمی، سخن میگویند. بنابراین اخلاق عبارت…

چگونه مي توانيم اخلاقی خوبي داشت و بر عصبانیت غلبه نمود؟ قدم اول موفقيت در هر كاري «خواستن » است و اگر دوست داريد اخلاق خوبي داشته باشيد قبل از هر چيز بايد بخواهيد كه انسان با اخلاقي باشيد و اين خواستن، تنها با گفتن زباني حاصل نمي شود بلكه لازم است از عمق دل و جانتان واقعاً آن‌را بخواهيد و نشانه چنين خواستني…

اخلاق نيك كمندي است كه ديگران را در دام محبت اسير مي كند و كيست كه از برخورد شايسته، خوشش نيايد و جذب چنين انساني نشود. از امام صادق ـ عليه السلام ـ پرسيدند: حد و مرز اخلاق نيك چيست؟ فرمود: آن است كه اخلاقت را نرم كني، كلامت را پاكيزه سازي و با چهره اي باز و گشاده با برادران ديني ات رو به رو شوي.(1) اخل…