قتل عام بنی امیه در شام توسط سپاهیان عباسی ۱۵ ذی القعده
سال ۱۳۲ هجری قمری
مروان بن محمد بن مروان معروف به مروان حمار، آخرین زمامدار بنی‌امیه بود که به مقام خلافت مسلمانان دست یازید. وی پس از خلع ابراهیم بن ولید در صفر سال ۱۲۷ قمری، از مردم برای خویش بیعت گرفت(۱) و تا محرم سال ۱۳۲ در این منصب قرار داشت و در این زمان بدست انقلابیون عباسی کشته شد و به حکومت پنج ساله مروان و خلافت نود و چند ساله امویان پایان داده شد.
سپاهیان بنی‌عباس پس از فتح شهرهای مختلف به سوی دمشق رهسپار شده و آن را در محاصره خویش گرفتند. پنجاه هزار تن از مدافعان اموی به فرماندهی ولید بن معاویه بن عبدالملک بن مروان در برابر مهاجمان بی‌شمار عباسی به فرماندهی عبدالله بن علی بن عبدالله بن عباس قرار گرفتند و نبرد سنگینی میان آنان به وقوع پیوست و سرانجام امویان متحمل شکست و اضمحلال شدند و عباسیان به قتل عام آنان پرداختند.
ابن ابی الحدید در این باره گفت: و قتل عبدالله بن علی بدمشق خلقا کثیراً من اصحاب مروان و موالی بنی‌امیه و اتباعهم.(۲)
آنگاه عباسیان به سوی رود ابی‌فطرس در اردن هجوم آوردند و در این مکان که بازماندگان اموی از جمله خانواده و کسان مروان حمار را که پناه گرفته بودند مورد تاخت و تاز خویش قرار داده و تعدادی از آنان را قتل عام کردند.(۳)
صاحب وقایع الایام در این باره گفت: در این روز (۱۵ ذی القعده) سال ۱۳۲، بنی‌عباس جمع کثیری از بنی‌امیه را در نهر اردن به قتل رسانیدند. پس از آن فرشی بر روی ایشان گسترانیدند و به طعام خوردن مشغول شدند، در حالی که بنی‌امیه ناله و اضطراب می‌نمودند و در تحت ایشان جان می‌دادند.(۴)
پی نوشت ها:
(۱). نک: تاریخ الطبری (محمد بن جریر طبری)، ج ۶، ص ۲۹۸؛ تاریخ الیعقوبی (احمد بن ابی یعقوب)، ج ۲، ص ۲۶۵٫
(۲). شرح نهج البلاغه (عبدالحمید بن ابی‌الحدید)، ج ۴، جزء ۷، ص ۱۲۲٫
(۳). همان.
(۴). وقایع الایام (شیخ عباس قمی)، ص ۹۴٫
