بازى، دنیاى کودکان
انسان، نیاز به حرکت و جنبش دارد و بازى، بخش مهمى از این نیاز است. هر فرد براى رشد ذهنى و اجتماعى خود، نیازمند اندیشه و تفکر است و بازى، خمیرمایه ى این تفکر و اندیشه است. آمادگى جسمى و روحى براى مقابله با مشکلات، بخشى از فلسفه‌ى بازى کودکان است. بنابراین، بازى هر چه گسترده‌تر، پیچیده‌تر و اجتماعی‌تر باشد، کودک از مصونیت روانى بیشترى برخوردار می‌شود. کشف دنیاى اطراف، بخش دیگرى از فلسفه‌ى بازى است که کودک ،حس کنجکاوى خود را از این طریق ارضا می‌کند. بازى، تن و روان کودک را واکسینه می‌کند و مسئولیت‌هاى اجتماعی و اقتصادى را که در آینده باید بدوش بکشد را به او می‌آموزد.
کودک، با بازى کردن موقعیتى بدست می‌آورد تا اعتقادات، احساسات و مشکلات خود را پیدا کند و مهارت‌هاى زندگى را بیاموزد. رابرت وایت می‌گوید: «ساعات زیادى را که کودکان صرف بازى می‌کنند، نمی‌توان به هیچ وجه تلف شده تلقى نمود، بازى ممکن است شادی‌بخش باشد ولى در دوران کودکى، یک کار جدى است». بدون تردید، بازى، بهترین شکل فعالیت طبیعى هر کودک محسوب می‌شود.
بازى، موثرترین و پرمعناترین راه‌یادگیرى کودکان است.
تعریف بازى
به هر گونه فعالیت جسمى یا ذهنى هدفدارى که به صورت فردى یا گروهى انجام پذیرد و موجب کسب لذت و اقناع نیازهاى کودک شود، بازى می‌گویند.
نقش بازى در رشد اجتماعى کودک
– موجب ارتباط کودک با محیط بیرون می‌شود و دنیاى اجتماعى او را گسترش می‌دهد.
– موجب شکوفایى استعدادهاى نهفته و بروز خلاقیت می‌شود.
– همکارى، همیارى و مشارکت کودک توسعه می‌یابد.
– با رعایت اصول و مقررات آشنا می‌شود.
– همانند سازى با بزرگسالان را می‌آموزد.
– با مفهوم سلسله مراتب آشنا شده و آن را رعایت می‌کند.
– رقابت را می‌آموزد و شکست را به طور واقعى تجربه می‌کند.
– قدرت ابراز وجود پیدا می‌کند و از ترس، کمرویى و خجالت بیهوده، رها می‌شود.
– حمایت از افراد ضعیف را می‌آموزد.
نقش بازى در رشد عاطفى کودک
– نیاز به برتری‌جویى را ارضا می‌کند.
– موجب ابراز احساسات،عواطف، ترس‌ها و تردیدها، مهر و محبت، خشم و کینه و نگرانی‌ها می‌شود.
– تمایل به جنگجویى و ستیزه‌گرى را کم می‌کند.
– «برون‌نگری» کودک را افزایش می‌دهد.
نقش بازى در رشد جسمى کودک
– موجب رشد هماهنگ دستگاه‌ها و اعضاى مختلف بدن می‌شود.
– باعث تقویت حواس کودک می‌شود.
– نیرو و انرژى بدن را به بهترین شکل مصرف می‌کند.
– کودک به توانمندی‌هاى فکرى و بدنى خود، آگاهى پیدا می‌کند.
نقش‌بازى در رشد ذهنى کودک
– در یادگیرى زبان، نقش بسزایى دارد.
– در رشد هوشى کودک بسیار موثر است.
– با مفاهیم ساخت، فضا و شکل آشنا می‌شود.
– رفتارهاى هوشمندانه کودک، تقویت می‌شود.
– موقعیت استفاده از قو‌ه‌ى تخیل در کودک به وجود می‌آید.
– زمینه‌ى بهترى براى تفکر فراهم می‌کند.
حنانه سادات میرکاظمى
منبع: انجمن علمى آموزشى مدرسین آموزش خانواده شهر تهران
