ابو مسعود (عقبه بن عمرو انصاری)
عقبهبن عمرو از انصار اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله و از یاران باوفای امیرمؤمنان علیه‌السلام بود که به ابومسعود کنیه داشت. زمانی که حضرت علی علیه‌السلام می خواستند به جنگ صفین بروند، او را به جانشینی خود در کوفه منصوب کردند.(۱)ابن اثیر می گوید: عقبه بن عمرو بن ثعلبه، بدری است و بیشتربه کنیه اش ابومسعود معروف بود. وی در جنگ بدر حضور نیافت، لکندر منطقه بدر سکنا گزید و به «بدری» معروف گشت. وی در عقبه دومحضور داشت و در میان حاضران از همه جوان تر بوده است. بعد از عقبه دوم او یاورپیامبر شد و از زمان جنگ احد در تمام غزوه ها شرکت داشت. گرچه برخی می نویسند:
وی در جنگ بدر نیز حضور داشت اما نزد اکثر مورخان این قول صحیح نیست.ابن اثیر می گوید: عمرو در کوفه سکنا گزید و حضرت علی علیه‌السلام هنگام عزیمت به صفّین او را جانشین خود درکوفه گردانید. او به نقلی در سال ۴۱ یا ۴۲ هجری و به نقل دیگری در سال ۶۰ هجری وفات یافت.(۲) «نصر بن مزاحم» نیزمی گوید: در حالی که وی جوان ترین اصحاب هفتاد نفری عقبه بود، علی علیه‌السلام، او را به عنوان والی کوفه برگزیدو خود همراه مردم عازم جنگ شد.(۳)یعقوبی می نویسد: او بعد از بیعت مردم با امیرالمؤمنین علیهالسلامسخنرانی کرد و گفت: چه کسی است که برای او روزی همانند
روز عقبه و بیعتی هم چون بیعت رضوان باشد و رهبر هدایت گری که از جور او رسیده نمی شود و ظلمی نمی کند و عالمی
که جاهل نیست و به تمام مسائل آگاهی دارد.(۴)ابومسعود با این سخنرانی اعتقاد و ایمان خود به امیرالمؤمنین علیه‌السلام اظهار داشت و مردم را در امر بیعت تشویق نمود.
پی نوشت ها:
۱- همان،ص ۵۳، ش ۱۱۲
۲- ر. ک:اسدالغابه، ج ۳، ص ۴۱۹ و ج ۵، ص ۲۹۶
۳- وقعهصفّین، ص ۱۲۱ ؛ شرح ابن ابی الحدید، ج ۳، ص ۱۹۱
۴- تاریخیعقوبی، ج ۲، ص ۱۷۹
منبع : سیداصغر ناظم زاده قمی، اصحاب امام علی، ج ۱
