اشاره:
ابو غالب در ۲۷ ربیع الثانى سال ۲۸۵ هجرى در کوفه به دنیا آمد، نام وى احمد بن محمد بن محمد بن سلیمان بن حسن بن جهم بن بُکَیر بن أعیَن شیبانى کوفى بغدادى است. او از شخصیت هاى بزرگ شیعه در قرن چهارم هجرى و از روات حدیث و استاد برخى فقه اى بزرگ شیعه مانند شیخ مفید و از اصحاب ائمه علیه السلام در دوران غیبت صغرى مى باشد.
بخش هایى از زندگى
ابو غالب در پنج سالگى پدر خود را از دست داد و تحت سرپرستى پدربزرگ دانشمند خود محمد بن سلیمان قرار گرفت. در دوازده سالگى از دانشمند و راوى بزرگ شیعه حِمیَرى روایت شنید. در پانزده سالگى پدر بزرگ و سرپرست خود را از دست داد. بیست و هشت ساله بود که در حادثه اى ناگوار تمام اموال خود را از دست داد.در شصت و پنج سالگى به حج خانه خدا مشرف شد و یک سال در جوار بیت الله الحرام ماند.
خاندان
سید بحر العلوم در مورد خاندان او چنین مى گوید:
آل أعیَن از بزرگ ترین خاندان هاى کوفه و از شیعیان اهل بیت مى باشند. آنان از مقام و منزلتى بس والا برخوردارند و شخصیت هایى برجسته در میان خود داشته اند و در دورانهاى طولانى از دوران امام سجاد و امام باقر و امام صادق علیه السلام تا دوران غیبت صغرى از اصحاب نزدیک ائمه به شمار مى آمده اند.
در میان این خاندان چهره هاى دانشمند و فقیه و قارى قرآن و ادیب و راوى حدیث بس فراوان دیده مى شود.
فرزندان ابو غالب داراى فرزندى بود به نام عبید الله که در سال ۳۱۳ هجرى به دنیا آمد ولى بر خلاف میل پدر علاقه به علم و دانش از خود نشان نداد، اما او داراى فرزندى شد به نام محمد که علاقه مند به راه پدر بزرگ خود شد و ابو غالب رساله خود درباره خاندان آل أعین را براى او نگاشته است.
مکاتبه با امام عصر
از دیگر فضایل ابو غالب زرارى مکاتبه با امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشریف از طریق نواب خاص آن حضرت مى باشد که او به این افتخار بزرگ نایل آمده است.
سخن علما
شیخ طوسى در باره او مى فرماید: او شخصیتى جلیل القدر و داراى روایات فراوان و شیخ شیعه در زمان خود بوده و شخصیت مورد اطمینان فقهاى
شیعه مى باشد.
علامه مجلسى و سید بحر العلوم نیز کلامى مشابه کلام شیخ طوسى گفته اند.
اساتید
او از شخصیت هاى بزرگ شیعه در دوران خود بهره برده است. شخصیت هایى مانند: پدر بزرگ خود محمد بن سلیمان، على بن حسین سعد آبادى، عبد الله بن جعفر حمیرى، محمد بن حسن بن على بن مهزیار اهوازى، محمد بن همام اسکافى و محمد بن یعقوب کلینى.
شاگردان
چهره هاى فراوانى نیز از محضر درس او بهره مند گشته اند از جمله: شیخ مفید، هارون بن موسى تلعکبرى، حسین بن عبید الله غضائرى، احمد بن عبد الواحد مشهور به ابن عبدون و ابو العباس احمد بن على بن عباس سیرافى.
تألیفات
او داراى تألیفات ارزشمندى در موضوعات مختلف است مانند:
۱ . رساله أبی غالب الزراری
۲ . کتاب الأدعیه
۳ . الإفضال
۴ . التاریخ
۵ . دعاء السفر
۶ . دعاء السر
۷ . مناسک الحج
۸ . جزء فی خطبه الغدیر
۹ . أخبار تهامه
۱۰ . أخبار مجموعه
وفات
عالم بزرگوار، ابو غالب زرارى در سال ۳۶۸ هجرى در حالى که به سن هشتاد و سه سالگى رسیده بود در شهر بغداد چشم از این دنیا فرو بست و در کاظمین به خاک سپرده شد.
