کرمان
کرمان
مردم استان کرمان پيش از فرا رسيدن ماه مبارك رمضان با گرفتن روزه به استقبال اين ماه مي‌روند. در اين ماه حفظ شعائر اسلامي بيشتر مورد توجه قرار مي‌گيرد و مجالس قرائت قرآن و خواندن دعا در منازل و مساجد برگزار مي‌شود. در گذشته موذن از طريق مناره ي مسجد مردم را براي سحر بيدار مي‌كرد و يا اينكه افراد محل به نوبت هر شب همسايه‌ها را بيدار مي‌كردند، اما امروزه با زنگ تلفن، ساعت و يا تنظيم تلويزيون بيدار مي‌شوند. پيش خواني از قديم عده اي از کرماني ها در ماه رمضان به پيش خواني يا همان مناجات سحري مي پرداخته اند. در اين سنت، بيشتر مناجات خواجه عبدالله انصاري و اشعار شاعران بزرگي مثل مولانا خوانده مي شده است. سحري و افطاري كرماني‌ها پس از صرف غذا در هنگام سحر، دعا و قرآن مي‌خوانند و بر اين باورند كه در اين ماه غذاها بايد ساده و مختصر باشد تا راه و شيوه پيامبر(ص) را در پيش گرفته باشند. مردم كرمان قبل از غذا با خرما يا نمك افطار مي‌كنند و معتقدند امام علي(ع) اينگونه افطار مي‌كردند. آبگوشت از عمده‌ترين غذاها براي افطار است و اگر كسي نيز نذر داشته باشد مقداري آبگوشت درست كرده به مسجد مي‌برد. شيريني افطاري در كرمان زولبيا و باميه و غذاينذري اين ماه شله‌زرد و آبگوشت است كه بين همسايگان توزيع مي‌شود.
مردم كرمان بر اين باورند كه در ماه رمضان نبايد اسراف كرد. بنابراين، اگر غذايي از افطار مانده باشد در سحر آن را مصرف مي‌كنند ، آبگوشت ، برنج و انواع خورشت معمولا پاي ثابت سفره هاي افطار و سحري کرماني هاست. البته به همراه آش هاي محلي و نان هاي تازه اي که زنان روستايي مي پزند. مردم برخي از روستاهاي کرمان افطار را معمولا با غذاهاي سبک و سنتي مانند انواع قاتُق برگزار مي کنند که بهترين و مناسبترين آن، قاتق بابونه است. زرندي ها نيز بر اين باورند که همه نخل ها متعلق به حضرت علي(ع) است، بنابر اين وظيفه مسلمانان است که با خرما افطار کنند. مردم شهرستانِ بردسير نيز با نان و سركه افطار مي‌كنند. کرماني ها همزمان با ماه مبارک رمضان با برپائي آئين هايي از جمله الله رمضوني، چهل منبرون و کليد زني برگ ديگري از فرهنگ و رسوم غني کرمان زمين در ماه ميهماني خدا را رقم مي زنند. کليدزني کليد زني يکي از آداب و رسوم مردم کرمان است که در شب‌هاي ماه مبارك برگزار مي‌شود ، در اين مراسم زني داخل يك سيني آينه ، سرمه‌دان و يك جلد كلام‌الله مجيد قرار داده به منازل اهل محل مي‌رود و در حالي كه صورت خود را با چادر پوشانده با كليد به سيني مي‌زند. اگر از سوي صاحبخانه پاسخ هايي چون «چراغ بياور» و يا «قند و شيريني بياور» داده شود در اين صورت زن کليد زن ، اميدوار شده و کمک هايي را دريافت مي کند ، در غير اين صورت محل را ترک مي کند. کليد زن نبايد تا آخر اين برنامه حرف بزند (به خاطر اينکه شناخته نشود حرف نمي‌زند) صاحبخانه پس از گشودن در، آينه داخل سيني را برمي‌دارد و چهره خود را مي‌نگرد، سپس مقداري شيريني، قند يا پول داخل سيني قرار مي‌دهد. كليدزن اين عمل را با نيت از پيش تعيين شده انجام مي‌دهد و در پايان صاحبخانه که مي‌داند کليدزن براي طلب حاجت آمده، مي‌گويد: ان‌شاءالله حاجت روا بشيد ، در پايان خوراكي‌ها يا پول جمع‌آوري شده را به مستمندان مي‌دهند. سنت کليد زني همچنان در برخي از شهرهاي کرمان انجام مي شود .
شب هاي قدر و مراسم چهل منبرون
از جمله مهم ترين سنن کرماني ها برپايي رسم چهل منبرون همزمان با شب هاي احياء در ماه مبارک است. به اين ترتيب هر فرد مومن بايد پس از افطار و قبل از سحر روز بعد ، در شب احياء چهل شمع را تهيه کند و با شرکت در چهل مراسم مذهبي در شب هاي احيا در کنار منبر هر مجلس ، شمعي روشن کند و به اين ترتيب حاجاتش برآورده خواهد شد. اين رسم همچنان در کرمان وجود دارد و در شب هاي احياء ماه مبارک رمضان تصوير آسمان پرستاره کرمان بر روي زمين مي افتد و هزاران شمع در مناطق مختلف کرمان روشن مي شود.
مردم استان كرمان همچنين در شب‌هاي نوزدهم، بيستم و بيست و يكم ماه و بيست و سوم رمضان پس از نماز مغرب و عشا در مساجد و تكيه‌ها سينه و زنجير مي‌زنند. آنان در شب‌هاي قدر شب زنده‌داري مي‌كنند و تا سحر قرآن و دعا مي‌خوانند و معتقدند دعا و مناجات در اين شب‌ها باعث برآورده شدن حاجات مي‌شود. همچنين بر اين باورند كه هر مسلماني در اين شب‌ها يك ركعت نماز بخواند به اندازه 100ركعت ثواب دارد. ريختن آب در حياط خانه همسايه در گذشته اين کار براي بيدار کردن همسايه در زمان سحر انجام مي شده و تشريفات خاصي داشته است ، مثل پي کوبي و ريختن آب از بام خانه به حياط همسايه. در برخي از روستاهاي استان کرمان هم اين کار با طبل کوبي در کوچه ها و محله ها انجام مي شده است. الله رمضوني از ديگر مراسم هاي مردم کرمان در ماه رمضان ، الله رمضوني است که اين مراسم از شب سوم تا پايان ماه مبارک رمضان برگزار مي شود. اين رسم در اکثر شهرها و آباديهاي يزد ، مشهد ، بيرجند ، بجنورد ، تربت جام و بعضي از شهرهاي استان فارس و گرگان برگزار مي شود. عده اي از جوانان هر محله با تشکيل گروههاي پنج تا ده نفره از شب اول ماه رمضان ، بعداز افطار ، در اين رسم گرد هم مي آيند ، در هر گروه يک سرگروه و يک انبار دار وجود دارد که سرگروه ضمن خواندن اشعاري که بيشتر جنبه عرفاني دارد از صاحبان خانه ها کمک طلب مي کند و صندوق دار هداياي صاحب خانه را دريافت مي کند. هدايا يا پول است يا يک خوردني مثل گردو ، کشمش ، خرما ، بادام ، قيسي هلو و قيسي زردآلو. اين گروهها شب هاي ماه رمضان بر در خانه ها مي زنند و با إذن صاحب خانه قطعه شعري را به اين مضمون مي خوانند: الله‌الله رمضون / شيخ شيده‌الله باس خزون/ رمضون اومده خوش نومش کنيد/ گو و گوساله بقربونش کنيد/ گو و گوساله که دستت نرسيد/ خروس يکساله قربونش کنيد / تو که خير دادي با ناز و نياز / پيش پيغمبر باشي سرفراز / اين در خانه رو ور (به) روزه/ صاحب اين خونه مخمل دوزه/ اين در خونه که رو ور مشهده/ صاحب اين خونه داماد نشده بله بله بله بله /سلام کردم که سلامت باشين/ زير علم سبز محمد باشين / شير علي، شير علي يا صاحب شيران علي / اين خونه که روبر روزه / صاحب خونه که مخمل دوزه / شير علي، شير علي يا صاحب شيران علي / ما از آن بالاي بالا اومديم / ما از اون صندوق اعلاء اومديم / داره مي‌باره دانه دانه / اول آمديم زدولتخانه/ سلام کرديم که سلامت باشين / زير علم سبز محمد باشين / يا ثوابي، يا گناهي، يا کاسه آبي ، با تکرار هر بيت از اين سروده بقيه مي گويند: «صل علي محمد صلوات برمحمد.» و در پايان نيز اين هدايا بين مستمندان هر محله تقسيم مي شود. رسم ابراهيم خاني از ديگر آداب و رسوم اين ماه کمک به نيازمندان و فقرا و برپايي مجالس ختم قرآن در منازل اهالي هر محله است. کرماني ها همانند ساير مسلمانان درروز عيد فطر هم نماز عيد فطر بجا مي آورند و با دادن فطريه به ياري نيازمندان مي شتابند. آنها در روز عيد فطر همچنين به زيارت اهل قبور مي روند و غذاهايي مانند شله زرد توزيع مي کنند که در اين منطقه به آن «ابراهيم خاني» مي گويند رسم بيست و هفتم ماه رمضان در روز 27رمضان بين نماز ظهر و عصر، بيشتر خانم‌ها کيسه‌اي از پارچه سفيد مي‌دوزند و در داخل آن پول مي‌گذارند و در آن را مي‌دوزند و براي برکت روزي و پولشان، آن را داخل خانه نگهداري مي‌کنند. 40دانه جو در کرمان اگر کسي قرار است پارچه‌اي براي خياطي آماده کند در همين روز 27ماه رمضان آن را در مسجد برش مي‌زنند (البته دخترهاي دم بخت اين کار را انجام مي‌دهند) و سنت آن بدين گونه است که چادر را برش مي‌زنند و هفت نفر خانم که نامشان فاطمه است بايد اين چادر را براي آن دختر کوک بزنند تا بختش گشايش يابد و اعتقاد دارند که با اين کار مرد زندگي آنان پيدا مي‌شود. در همين روز پس از نماز ظهر و عصر، کساني که مشکل دارند، براي گشايش کار يا مشکلاتشان 40دانه جو جدا و به هرکدام از اين جوها يک قلهوالله و در مجموع 40 قلهوالله مي‌خوانند و با آب وضو تا 3روز آنها را خيس مي‌کنند و بعد از 3روز جوها را مي‌کارند و هر روز با آب وضو به اين جوها آب مي‌دهند و باورشان اين است که گرهي از مشکلات آنان برداشته مي‌شود و گشايش در مشکلاتشان ايجاد مي‌شود.
