پیامبر(ص)، کتاب جامع الهی و آیینه حق‌نما
امام خمینی، در کتاب شرح دعای سحر در بحث کلمات تام الهی، یک قاعده کلی برای تمام بودن هر چیزی، ذکر می کند و از آن برای جامعیت وجود پیامبراسلام(صلی الله علیه و آله) بهره می گیرد، بیان امام چنین است: «تمام بودن هرچیزی بر حسب [ذات] خود آن چیز و متناسب با آن است. مثلاً تمام بودن علم به آن است که حقایق آن چنان منکشف گردد که هیچ جهل و پوشیدگی و حجاب در آن نباشد و… .»[۱]. این‌که برخی از کلمات کتاب الهی تمام است و برخی تمام‌تر و برخی ناقص است و برخی ناقص‌تر و ناقص بودن و یا تمام بودن کلمات این کتاب از جهت «مِرآتیت»؛ آیینه بودن و نمودار بودن آن از عالم غیب الهی و سر مکنون و کنز مخفی است.»[۲]
امام خمینی پس از این زمینه‌سازی‌ها و با توجه به این که وی پیامبر خاتم(صلی الله علیه و آله) را مظهر اسم اعظم«الله» و بقیه پیامبران را مظهر اسامی چون: رحمن و… می‌دانست، دربارۀ انسان کامل که مصداق بارز آن پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) است می‌فرماید: «ولی انسان کامل از آن‌جا که کون جامع و آیینۀ تمام نمای همۀ اسما و صفات الهیه است از این‌رو، تمام ترین کلمات الهیه است. بلکه او همان کتاب الهی است که همۀ کتاب‌های الهی در آن است».[۳]
امام خمینی در جای دیگر از انسان کامل به عنوان «نبأ عظیم» و کلید باب معرفت خدای تعالی یاد می‌کند که هر کس او را شناخت خدا را شناخته و او در هر صفتی از صفاتش و در هر تجلّـی از تجلّیاتش نشانه‌ای از نشانه‌های «الله» است.[۴]
یکی از صفات الهی صفت «علیم» است و پیامبر نشانۀ آن است یعنی بهره‌ای از علم الهی دارد که خداوند متعال، عالم به همۀ اسرار است و پیامبر نشانۀ آن است و او تجلّی حق در تمامی صفاتش می‌باشد از این بیان امام خمینی نیز با کمی دقّت علم غیب یا علم لدنی پیامبر استفاده می‌شود؛ زیرا اگر پیامبر از علم غیرعادی با منشأ الهی برخوردار نباشد آیینه و نماد وصف «علیم» الهی شده نمی‌تواند، وقتی او نماد، نشانه و آیینه حق، با صفاتش از جمله «علیم» است که آن را از نزد حق گرفته و ارائه می‌دهد.
پی نوشت ها:
[۱] . شرح دعای سحر، ترجمه احمد فهری، ص ۸۸٫
[۲] . همان.
[۳] . امام خمینی، شرح دعای سحر، ترجمه احمد فهری،ص ۸۹٫
[۴] . همان، ص ۹۱٫
منبع: برگرفته از فصلنامه حضور، بخشی از مقاله حصین صالحی مالستانی، شماره ۸۸، ص ۴۰-۷۰٫
