زن در برخورد با حاکمان ستمگر

شکى نیست که دو عنصر حیات ‏بخش اسلام، امر به معروف و نهى از منکر، وظیفه هر فرد مسلمانى است و در تمامى زوایاى جامعه باید مورد توجه قرار گیرد.
بارزترین جلوه‌هاى پسندیده معروف، در عدالت، حاکم عادل، قانون بر مبناى عدالت، پیوندها و ارتباطات عادلانه خلاصه می‌شود و مهمترین جلوه‌هاى ناپسند منکر را می‌توان، در رفتار نکوهیده، ستم، حاکم ستمگر، ستم به مظلوم، قانون ظالمانه، ستم در ارتباطات و نظایر آن یافت. تا آنجا این دو عنصر، اهمیت دارد که امام حسین(علیه السلام) در طلیعه قیام مقدس خود، این دو عنوان را قرار می‌دهد و می‌فرماید:

«اِنَّما خَرَجْتُ لطلب الْاِصْلاح فى اُمَّهِ جَدّى أُریدُ اَنْ آمَرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهى عَنِ الْمُنْکَرِ»(۱)؛
«من تنها براى بهبود وضعیت امت جدم (پیامبر) قیام کردم. می‌خواهم مردم را به نیکی‌ها دعوت کنم و از بدی‌ها باز دارم.»

در پرتو این سخن گرانبار، به سادگى می‌توان دریافت مبارزه علیه ظلم و ستمِ حاکمان و قیام بر ضد ارتباطات و مسائل سیاسى و اجتماعى ظالمانه و مبارزه در برابر قوانین ضد اسلام، همه بخشى از حرکت امر به معروف و نهى از منکر است. چنان که قیام جامعه براى تغییر حکومت ستمگر نیز در زمره عناصر امر به معروف و نهى از منکر، شمرده می‌شود.

در این راستا مرد و زن، دوشادوش یکدیگر باید در برابر ظلم، قد برافرازند و برای برپایى عدالت، تلاش کنند. به همین سبب است که ما نیز می‌گوییم، سخن صریح قرآن، بر این مسأله تأکید فراوان دارد.
از این جمله قرآن که می ‏فرماید: مسلمانان دوستان یکدیگرند، به خوبى براى جامعه ویژگی هایى هم چون همکاری، آمیختگى و همیارى استفاده می‌شود. هر چند شاید در کتاب‌های لغت براى این کلمات به جز معانى معدودى نتوان یافت، اما به سادگى می ‏توان از قرآن مفهوم واقعى این واژه‏‌ها را دریافت. دامنه این کلمات، تمامى فعالیت هاى عمومى و اختصاصى بشر را در بر می‌گیرد و به همین سبب است که نمی‌توانیم جامعه اسلامی جامعه ‏اى بسته تصور کنیم، بلکه جامعه‏‌اى باز و آزاد است.
البته شکى نیست که محدوده باز بودن جامعه اسلامی، از مجراى ارزش هاى اخلاقی، فراتر نمی‌رود، چرا که اسلام مجموعه‏‏‌اى است که تمام ارکان آن به یکدیگر مربوطند و یک پیکره واحد است. بنابراین اگر پیرامون یکى از ابعاد و یا یکى از مسائل اسلام سخن بگوییم، بی‏گمان بسیارى ابعاد و مسائل دیگر نیز به همراه آن، بیان خواهد شد. از این رو به بررسى مستقل هر یک از این مسائل نیازى نداریم. بر این اساس، آنچه گفته شد چهره کلى و یا مسیرهاى کلى حرکت زن را در جامعه سیاسى اسلام مشخص می ‏کند.
هیچ ارزشى در جهان ارزش‌ها وجود ندارد که مربوط به انسان باشد، مگر آنکه هم مرد و هم زن در آن شریک می ‏باشند.

پی‌نوشت

۱-علامه مجلسی؛ بحارالأنوار؛ ج۴۴ ص ۳۲۹؛ المناقب؛ ابن شهر آشوب؛ ج ۴، ص ۸۹

منبع: سایت الشیعه