رفتارهای طبیعی و غیرطبیعی نوجوان
کدام رفتارهای نوجوان، طبیعی است؛ کدام رفتارها غیرطبیعی؟
همه پدران و مادران از دورانی در زندگی خود گذر کردهاند به نام دوران نوجوانی. این دوران که با بلوغ نوجوانان همراه است، والدین را دچار استرس و اضطراب میکند. برخی از والدین چنین میپندارند که برخی رفتارها در نوجوانشان بیماری است، حال آنکه برخی از این رفتارها طبیعی است. برای مقایسه رفتارهای طبیعی و غیرطبیعی نوجوانان، مطالب زیر را بخوانید.
یکی از بهترین راههایی که میتوان از روحیه نوجوانان آگاهی یافت، شناخت رفتار نوجوان و مقایسه آن با هم سالان است. البته این به آن معنا نیست که فرزندتان را همه جا تعقیب کنید اما باید هم بازیهای او را بشناسید تا با اطلاع از رفتار و روحیه آنها بتوانید رفتار فرزند خود را در مقایسه با آنان ارزیابی کنید. با والدینی که نوجوانانی در خانواده خود دارند، مشورت کنید تا از رفتار دیگر نوجوانان آگاه شوید و بتوانید رفتار فرزند خود را با آنان مقایسه کنید.
پیش از این که درباره عادی بودن رفتار و باورهای فرزندتان تصمیم بگیرید، رفتار، طرز تلقی، شیوه لباس پوشیدن و معیارهای ارزشی نوجوانان همسال او را مورد بررسی قرار دهید. البته برخی از نوجوانان مشکلاتی دارند، از اینرو باید فرزندتان را با نوجوانانی که سالم هستند، مقایسه کنید.
معلمان، مربیان ورزشی و مشاوران تربیتی و افرادی که بیشتر با نوجوانان سروکار دارند، به طور معمول با رفتارهای طبیعی نوجوانان آشنایی دارند. این افراد به آسانی میتوانند رفتارهای غیرعادی نوجوانان را تشخیص دهند، هر چند ممکن است قادر نباشند دلیلی برای آن ارایه کنند و روش تشخیص رفتار طبیعی از غیرطبیعی را آموزش دهند.
یک رفتار مشخص چقدر تکرار میشود؟
همه نوجوانان، گاهی بداخلاق میشوند، مشاجره میکنند و یا حالت گوشهگیری از خود نشان میدهند. این رفتارها در صورت تکرار شدن، نگران کننده هستند. نوجوانی که گاه یک باره از کوره به در میرود یا رفتاری گستاخانه و دور از ادب از خود نشان میدهد، به طور قطع در مقایسه با نوجوانی مودب و خوشاخلاق، غیرطبیعی نیست. هر چه میزان تکرار یک رفتار ناخوشایند بیشتر باشد، به همان میزان میتوان درباره غیرطبیعی بودن آن رفتار نگران بود.
بیحوصلگی نوجوانان
همه ما گاهی دل گیر و بیحوصله میشویم ولی اگر این روحیه مانع از این شود که به محل کار خود برویم و یا ما را از انجام وظایف روزمره باز دارد، موجب نگرانی خواهد بود ولی اگر این حالتهای روحی و روانی خللی بر فعالیتهای روزانه ما وارد نیاورد، نباید درباره آن نگرانی چندانی داشت. بیشتر نوجوانان از انجام تکالیف درسی یا کار کردن در خانه بیزار هستند اما اگر این روحیات یا رفتارها سبب کاهش سطح تحصیلی آنها شود، نمیتوان آن را طبیعی تلقی کرد. حال آنکه اگر لطمهای به فعالیتهای آنها وارد نسازد و از یک کودک متوسط عقب نمانند، نباید نگرانی زیادی به خود راه داد.
دعوا
بسیاری از نوجوانان با هم دعوا میکنند اما اگر این رفتار موجب ترس و بروز واکنش منفی در طرف مقابل شود، نمیتوان آن را طبیعی تلقی کرد. نوجوانی که همیشه با نوجوانان دیگر دعوا میکند و در محیط خانه نیز وسایل را به هم میریزد، در صورتی که رفتار او به دیگر اعضای خانواده و دوستان لطمهای بزند، از حالت طبیعی خارج شده است.
تفاوت نوجوانان را فراموش نکنید
نوجوانان، دارای شخصیتهای متفاوت هستند. یکی ممکن است زودرنج باشد و دیگری پرحرف یا خجالتی. از اینرو، افزون بر مقایسه او با دیگر نوجوانان، به شخصیت خاص او هم توجه داشته باشید. به طور مثال نوجوانی که در دوران کودکی هیچگاه پرحرف نبوده و احساسات خود را آشکار نکرده است، هنگامی که به سن بلوغ برسد، رفتارهای یاد شده را با شدت بیشتری نمایان میسازد. یک نوجوان سمج و کلهشق، هنگامی که در مرحله بلوغ قرار گرفت، بسیار سرکشتر از نوجوانی خواهد بود که در دوران کودکی منفعل بوده و برای برطرف کردن مشکلاتش از دیگران استمداد جسته و از آنها دادخواهی میکرده است.
به طور کلی برای تشخیص رفتار طبیعی از رفتار غیرطبیعی، این پرسشها را مطرح کنید: رفتار فرزند شما تا چه حد با رفتار دیگر نوجوانان تفاوت دارد؟ یک رفتار خاص چقدر تکرار میشود؟ آیا یک رفتار خاص لطمهای به توانایی فرزندتان در روبهشدن با محیط اطراف مانند والدین، دانشآموزان، دوستان و همسایهها وارد میکند؟
منبع: پایگاه سلامت