خانواده‌ها و فرهنگ کتابخوانی
به اعتقاد بسیاری از بزرگان تعلیم و تربیت و روانشناسان، اولین عاملی که در ایجاد عادت به مطالعه تاثیرگذار است، خانواده است. چنانچه می‌دانید عادت به مطالعه یک امر اکتسابی است در نتیجه این عادت مانند الگوهای رفتاری دیگر در روند اجتماعی شدن کودک در او ایجاد می‌شود. اگر پدر و مادر عادت به مطالعه داشته باشند و بخشی از شبانه روز را به مطالعه کتاب یا روزنامه اختصاص بدهند و کودک در طول روزها و شب‌هایی که با آنها می‌گذراند. ببیند که پدر و مادرش کتاب می‌خوانند و ببیند که در مورد کتاب‌ها و نکته‌های خاص از آنها بحث و اظهار نظر می‌کنند، کودک خیلی زود با کتاب آشنا می‌شود. اول تقلید و سپس با دیدن کتاب‌های تصویری که در آنها است اشیای پیرامون خود را پیدا می‌کند. بازشناسی به او کمک خواهد کرد که ناخودآگاه به سوی کتاب جلب شود و این امر به تدریج در او به صورت یک عادت در می‌آید. چنانچه کودک از بازی کردن خوشش می‌آید بعد از این از تماشای کتاب لذت خواهد برد. این گونه کودکان که مراحل اولیه و در عین حال اسامی آشنایی با کتاب را در خانواده گذرانیده‌اند در محیط مدرسه خیلی زود و بدون مشکل به کتاب و مطالعه عادت می‌کنند و این عادت خیلی زود و بدون کمترین اصراری در وجودشان جایگزین می‌شود و پایدار می‌ماند.
در نتیجه بحث‌های فوق یادآور می‌شود. خانواده‌های ما به عنوان یکی از منابع اصلی جامعه پذیر کردن کودکان در عصر کنونی تا حدی خاصیت خود را از دست داده و نهاد‌هایی چون آموزش و پرورش و رسانه‌ها جای آن را گرفته اند. والدین به دلیل اشتغالات کاری و فکری در بیرون از خانه، کمتر از گذشته در تربیت فرزندان خود دخیل هستند.
اما با این حال والدین می‌توانند از کودکی فرزندان خود را با کتاب آشنا کنند و آن را به عنوان دوستی مهربان که می‌تواند از آن چیز‌های زیادی یاد بگیرند معرفی کنند و تصویری جذاب و دوست داشتنی از کتاب در ذهن آنان ایجاد کنند تا فرهنگ کتاب و کتابخوانی در آنان درونی شود. لازم است نهاد‌های مشاوره‌ای و تربیتی، خانواده‌ها را در این زمینه راهنمایی کرده و راهکار‌های علاقمند کردن کودکان به کتاب را به آنان آموزش دهند. هر چند ما در این زمینه هزینه کنیم به معنای سرمایه‌گذاری خواهد بود که برکات مادی و معنوی بسیاری را برای کشور ما به ارمغان خواهد آورد. بهترین تشویق برای ایجاد عادت به مطالعه در کودکان این است که خود والدین اقدام به مطالعه کنند.
این کار باید به صورت عملی انجام شود زیرا با تشویق زبانی نمی‌توان در کودک ایجاد انگیزه نمود. خانواده باید مواظب دوستان فرزندانشان باشد دوستی که اهل مطالعه و کتاب خواندن باشد حتما در گرایش کودک به مطالعه موثر خواهد بود. والدین به عنوان جایزه به فرزندان خود کتاب‌های مورد علاقه آنها و مخصوص سن کودک هدیه بدهند.
ساعات مشخصی از روز را به مطالعه اختصاص دهند، مخصوصا به مطالعه کتاب‌های غیردرسی. ایجاد کتابخانه‌های کوچک خانواده می‌تواند در ایجاد علاقه و انگیزه به مطالعه در کودک کمک نماید.
منبع: روزنامه رسالت
