ولادت
ابو جعفر، احمد بن محمد بن عیسى بن عبد الله اشعرى قمى از روات بزرگ شیعه در قرن سوم هجرى و از یاران ائمه علیهم السلام مى باشد.
احمد در شهر قم به دنیا آمد، شهر علم و فقاهت و شهر راویان بزرگ شیعه و پناهگاه فقها و دانشمندان بزرگ و علاقهمندان به محمد و آل محمد صلوات اللّه علیهم.
او در خانوادهاى اهل علم و دانش و ارادتمند به اهل بیت رسول خدا صلى الله علیهم اجمعین تربیت شد و از نوجوانى زیر نظر پدر خود محمد بن عیسى اشعرى به فراگیرى علوم و معارف اسلامى پرداخت.
خاندان اشعرى
خاندان اشعرى از بزرگترین و سرشناسترین خاندان هاى شهر قم مى باشد. اجداد آنها از یمن به مکه مهاجرت کردند و از آنجا به حمایت از رسول خدا به مدینه رفته و از آنجا به کوفه رفتند.
جدّ آنها« ابو عامر» در غزوات متعددى شرکت کرد و در جنگ حنین به شهادت رسید.
پدر بزرگ احمد، عیسى بن عبد الله، از اصحاب امام جعفر صادق علیه السلام بود و آن حضرت به او فرمودند:« تو از ما اهل بیت هستى.» پدر احمد، محمد بن عیسى، چهرهاى برجسته و از هیبت و مقام و منزلتى خاص در میان مردم برخودار بود و از اصحاب امام رضا و امام جواد علیهما السلام به شمار مى آمد.
عموى احمد، عمران نام داشت. امام جعفر صادق علیه السلام درباره او مى فرمود:« این شخص از خاندان بزرگى است و هیچ ستمگرى قصد آنان را نمىکند مگر آنکه خداوند او را در هم مى شکند.» احمد پسر عمویى داشت به نام مرزبان. امام رضا علیه السلام روزى به او گفت:« نام تو جزء شیعیان من است.»
شخصیت
احمد بن محمد بن عیسى از برجسته ترین شخصیت هاى علمى دوران خود بود. او رییس و بزرگ شهر قم بود و از احترام خاصى در نزد مردم قم برخوردار بود.
ابو جعفر نزد علما و فقهاى شیعه نیز از مقام و منزلت خاصى برخوردار بود و از راویان بزرگ شیعه به شمار مى آید. او به خدمت امام رضا و امام جواد و امام هادى علیهم السلام نیز رسیده بود و روایات فراوانى از ائمه نقل کرده است.
نام او در سند ۲۲۹۰ روایت آمده است. شیخ طوسى و نجاشى و ابن داود و علامه حلى درباره او مى گویند:« او بزرگ اهل قم و چهره سرشناس و فقیه و دانشمند آنان و رئیس شهر قم بود و به نمایندگى از مردم شهر در برابر سلطان و یا حکومت هاى دوران قرار مى گرفت.»
اساتید
ابو جعفر اشعرى علاوه بر امام جواد و امام هادى علیهما السلام از بسیارى از روات بزرگ شیعه نیز روایت نقل مى کند مانند: پدرش محمد بن عیسى اشعرى، حسین بن سعید، نضر بن سوید، على بن نعمان، صفوان بن یحیى، محمد بن ابى عمیر، محمد بن اسماعیل، عثمان بن عیسى، حماد بن عثمان و قاسم بن محمد.
شاگردان
چهره هاى بزرگى از روات شیعه از او روایت نقل مى کنند. از جمله: محمد بن حسن صفار، سعد بن عبد الله، على ابن ابراهیم، داود بن کوره، احمد بن ادریس، محمد بن حسن بن ولید، محمد بن على بن محبوب و سهل بن زیاد.
تألیفات
احمد بن محمد قمى داراى تألیفات ارزشمندى است.
از جمله تالیفات او که بیشتر در زمینه روایات اهل بیت هستند مى توان به کتب:
۱- النوادر ۲- التوحید ۳- فضل النبی صلى اللّه علیه و آله و سلم ۴- المتعه ۵- الناسخ و المنسوخ ۶- طب الکبیر ۷- طب الصغیر ۸- المکاسب ۹- الأظله، اشاره نمود.
اخراج برقى از قم
وى که بزرگ شهر قم بود ابو عبد الله، احمد بن محمد بن خالد برقى را، که یکى از روات بزرگ شیعه است به دلیل نقل روایت از برخى افراد ضعیف و یا نقل روایات مرسله، از شهر قم اخراج کرد. ولى پس از چندى از این عمل خود پشیمان شده و از او معذرت خواهى کرده و او را به شهر باز گرداند.
اشعرى براى جبران اشتباه خود بعد از وفات برقى، در تشییع جنازه او با سر و پاى برهنه شرکت کرد.
