( ۱۴۲۷-۱۳۴۳هـ ق)
ولادت
عالم بزرگوار حضرت آیت‌الله حاج سید مهدی یثربی در ذیحجه سال ۱۳۴۳هجری قمری ( ۱۳۰۴شمسی) در کاشان و در بیت مرحوم آیت‌الله سید محمد رضا کاشانی (ره) چشم به دنیا گشود. او در ۳/۵سالگی پدرش را از دست داد و در حمایت برادر والامقام خود مرحوم آیت‌الله‌العظمی آقا” میرسید علی یثربی”(ره) به سن رشد رسید.
تحصیلات
وی مقارن پایان دوران طغیان رضاخانی،به فراگیری مقدمات و ادبیات در حوزه پرداخت و پس از مهاجرتی کوتاه به قم، مجددا در کاشان در حوزه‌ای که به امر برادر عالیقدر خود تاسیس شده بود، به ادامه تحصیل پرداخت.
اساتید
آن عالم ربانی در این دوره از محضر مدرسانی همچون مرحوم آیت‌الله”حاج شیخ محمود نجفی”(ره)درسطوح متوسطه و مرحوم آیت‌الله‌العظمی میرسید علی یثربی در قسمتی از سطوح عالیه بهره جست. او در سال ۱۳۶۸قمری به قم رفت و پس از تحصیل سطوح عالیه نزد استادانی نظیر حضرات آیات سلطانی، طباطبایی و مرعشی نجفی، به درس خارج مرحوم آیت‌الله‌العظمی بروجردی حاضر شد. مرحوم آیت‌الله یثربی همچنین از محضر استادان بزرگ حوزه در فقه و اصول ، آیات عظام مرحوم امام خمینی(ره) رهبر کبیر انقلاب اسلامی و آقایان سید محمد باقر محقق داماد، گلپایگانی و اراکی (رضوان‌الله علیهم) کسب فیض کرد. او در مباحث تفسیر قرآن و فلسفه استاد بزرگ علامه طباطبایی (ره) نیز شرکت کرد و تاسال ۱۳۷۹قمری (۱۳۳۸شمسی) به تحصیل و تدریس در حوزه قم اشتغال داشت.
فعالیتها
مرحوم آیت‌الله یثربی پس از فوت ناگهانی برادر بزرگوار خود، به امر مرحوم آیت‌الله بروجردی و اشاره سایر استادان از جمله امام راحل به کاشان مراجعت کرد و در اولین روزهای استقرار، از سوی امام خمینی(ره) به وکالت ایشان در امور شرعی و تصدی امور مذهبی شهر منصوب شد. در آن اثنا، مردم منطقه که تنها یادگار این بیت رفیع (با سابقه ۷۰۰ساله) را بعد از رحلت برادر در بین خود دیدند، به گرد وی جمع شدند و او نیز بدون هیچ قیدی، به اصلاح امور مردم به خصوص طبقه محروم پرداخت. آن عالم بزرگوار در کنار تدریس و تعلیم و تربیت، با دعوت از علما و تربیت شدگان حوزه‌های علمیه همچون علامه شهید آیت‌الله مطهری، شهید هاشمی‌نژاد و حضرات آقایان خزعلی، مکارم شیرازی، نوری، محقق داماد، راه بینش مذهبی خالص و دور از التقاط را برای جوانان و تحصصیل کردگان منطقه گشود و همزمان با تحول مذهبی در دانشگاه‌ها، دست مرموز منافقان فرهنگی و فکری را از این شهر قطع کرد. آن عالم جلیل القدر پس از انتقال به کاشان در حساسترین شرایط و بعد از رحلت آیت‌الله العظمی بروجردی (قدس سره) که قدرت دیکتاتوری پهلوی مصمم به جلوگیری از گسترش قدرت روحانیت بود، رابطه خود را باامام خمینی(ره) تقویت کرد و در اعتصاب مساجد و مجامع، نقش اساسی بر عهده داشت. موضع‌گیری آشکار در حادثه فیضیه و تشکیل مجالس سوگواری به همین مناسبت، اعتراض به برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ساله و تغییر تاریخ هجری و برگزاری انتخابات فرمایشی مجلس طاغوت و فعالیتهای فرهنگی و مردمی گسترده، او را سخت مورد تهاجم و استیضاح ساواک قرار داد تا آنجایی که شبانه به مدرسه علمیه او حمله کردند تا به خیال خود زهر چشمی از آن عالم شجاع بگیرند. حمله صریح و بی‌پرده و شجاعانه او به رسوخ فرهنگ غرب در مملکت از طریق سینماها و مراکز فساد، بعد دیگر شخصیت این عالم دینی است. مرحوم آیت‌الله یثربی که وارث شجاعت و شهامت اجداد طاهرین خود بود، در جریان‌تظاهرات مردمی علیه رژیم طاغوت، همه‌روزه پیشاپیش انبوه تظاهرکنندگان حرکت می‌کرد و سیمای همیشه نورانی و قاطع او موجب دلگرمی مردم مبارز منطقه بود. آن مرحوم در عرصه‌سیاسی، به دلیل وسع اطلاعات، تصمیمات سنجیده و به موقع می‌گرفت، مثلا از آغاز با حاکمیت لیبرال‌ها و التقاطیون و الحادیون در ستیز بود، به همین دلیل در اولین انتخابات ریاست جمهوری، رای منفی به بنی‌صدر را صریحا اعلام داشت و مکررا” وی را استیضاح کرد. حضور مستمر در جبهه‌های دفاع مقدس و تشویق و تقویت مادی و معنوی رزمندگان اسلام، حضور در بیوت شهدا و ایثارگران منطقه، حضور در مراسم مختلف مربوط به شهدا و تفقد از خاندان شاهد و ایثارگر از نکات مورد توجه مرحوم آیت‌الله یثربی بود. انتصاب او به نمایندگی حضرت امام راحل درمنطقه درسال ۱۳۶۲حاکی از توان و خصوصیات علمی و اخلاقی و سیاسی ایشان بود، همانطور که انتخاب او به عنوان نماینده‌مجلس خبرگان رهبری توسط مردم استان‌اصفهان و حضور دریکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین کمیسیون‌های خبرگان، بیانگر نفوذ معنوی و جامعیت و عمق حضور موثر ایشان در صحنه‌های دینی و سیاسی کشور است.
وفات
سرانجام این عالم جلیل‌القدر ششمین روز ماه مبارک رمضان برابر با هشتم مهرماه سال ۱۳۸۵پس از مدتی بستری شدن در بیمارستان پارس تهران در اثر بیماری ریوی ناشی از مصدومیت شیمیایی دوران دفاع مقدس در سن حدود ۸۲سالگی دارفانی را وداع کرد. به دنبال رحلت این عالم ربانی، از سوی مسوولان سه روز در کاشان و یک روز در استان اصفهان عزای عمومی اعلام شد.
