آموزش کامل مراحل خواستگاری و بله برون و عقد
۱: بایستی خواستگار با خود گل ببرد، ترجیحاً گل صورتی رنگ (علامت حیات، لذت و زندگی) و از یک نوع و به تعداد فرد مثلاً ۹، ۱۱ یا ۱۳ در منزل عروس خانم روی یک میز کوچک گلدان با آب آماده باید باشد.
۲: قبل از رفتن به خواستگاری و با ایجاد کافی برای خواستگاری شونده به او و خانوادهاش اطلاع میدهیم.
۳: هنگام خواستگاری فقط پدر و مادر و پسر با هم بروند (یا جایگزین پدر و مادر و قیم پسر اینکار را در غیاب والدین انجام میدهند.)
۴: خواستگاری حتماً باید بعد از ظهر باشد (۷-۴ بعد از ظهر).
۵: لباس سنگین و محترمانه باید بر تن کرد. لباس آستین کوتاه، مدلهای جلف و ترکیب رنگهای کودکانه علامت نفص عقل پسر و خانواده اوست.
۶: اتاق انتخاب شده از طرف خانواده دختر باید کوچک و محدود باشد مثلاً ۳*۳ (و مسافت راه رفتن تا حد امکان کوتاه شود.)
۷: پدر و مادر یا جانشینان آنها حتماً باید در منزل باشند و عدم شرکت آنها علامت نوعی مقاومت است. حضور بچهها کلاً ممنوع است.
۸: هرگز نباید از شیرینیتر استفاده کرد و یک بشقاب کوچک شیرینی خشک نقلی روی میز یا محل پذیرایی قرار داده میشود و یک ظرف میوه قابل خوردن، به نحوی که بدون آبریزی، کثیف شدن سر و صورت باشد نظیر نارنگی، کیوی، گیلاس، آلبالو، زردآلو و … و نه میوههایی نظیر انار، هندوانه، خربزه، پرتقال، گریپ فروت، آناناس، یک نوشیدنی مناسب فصل و فرهنگ نظیر چای، قهوه، شیر قهوه، نسکافه، آب میوه مثل آب پرتقال یا شربت معمولی نیز باید برای پذیرایی آماده باشد. دستمال برای تمیز کردن سر و صورت و دست ها، سطل زباله، وسایل قابل دسترس، نزدیک و جای راحت برای شستن لازم است.
۹: عروس خانم آینده باید حتماً برای دقایقی حضور پیدا کند و غیبت کامل او علامت بدی است.۴
۱۰: عروس و داماد در روز خواستگاری، مضطرب و پرفشار هستند. توصیه میشود قبل از مراسم، تکنیک تن آرایی را به کار گیرند.
۱۱: عروس و داماد باید لباس راحت بپوشند.
۱۲: بسیار خوب است که دختر خانم قبل از آمدن میهمانها برای پذیرایی کمی تمرین کند.
۱۳: بهترین تکنیک این است که بعد از احوال پرسی خواستگار و خواستگاری شونده، چند لحظه سکوت سنگین پیش بیاید. و معمولاً مادر عروس خانم سکوت را میشکند و میگویند که خیلی خوش آمدید.
۱۴: آقای داماد آینده و خانم عروس آینده بایستی خود را معرفی کنند.
۱۵: خانواده داماد و خانواده عروس هر کدام جداگانه چند دقیقهای در مورد خصویات فرزندان خود سخن میگویند.
۱۶: بعد از معرفی میتوان چیزی خورد باید نوشیدنی را آرام نوشید،جرعه جرعه و نه یکباره.
۱۷: در مراسم خواستگاری نباید شیرینی بزرگ خورده شود. میوههای راحت الحلقوم باید مورد استفاده قرار گیرد.
۱۸: بعد از تمام شدن صحبتها لحظاتی سکوت برقرار میشود.
۱۹: یک تا چهار هفته بعد میتوان فرصت داشت که جواب را اعلام نمود یا تلفنی خبر داد. خانواده عروس خانم تلفن میزنند و میگویند که چه شده که خبری نشده و مسئولیت را به گردن طرف مقابل میاندازند.
۲۰: در مرحله بعد بازدید صورت میگیرد و خانواده عروس به دیدن خانواده داماد میروند.
۲۱: خواستگاری شونده باید آرام و با طمأنینه راه برود و آرام صحبت کند و آرام چیز بخورد و تعجیلی نداشته باشد. عجله عروس و خانوادهاش علامت علاقه به راحت شدن از وضع فعلی و صورت گرفتن ازدواج است و علامت بسیار بدی است و داماد سالم در همین جا میتواند رابطه را قطع کند.
۲۲:در جلسات دوم به بعد فقط بزرگترها حضور دارند و دخترخانم و آقاپسر حق شرکت ندارند و فرست میدهند که تصمیمات لازم گرفته شود.
۲۳: قدری از صحبتها در مورد مهریه، جهیزیه، اعتقادات و مراسم و خواستههای متقابل میباشد.
۲۴: بعد از مراحل فوق مشاوره صورت میگیرد بهتر است بعد از مراسم عقد باشد و عاقد به خانه بیاید.
۲۵: در لحظات خواستگاری نباید موزیک پخش شود و محیط بدون محرک باشد تزئینات زیاد و موزیک و پذیرایی و نیز علامت بعدی برای خانواده دختر است.
۲۶: خانواده عروس و داماد باید در تمام لحظات توسط خودیها بررسی شوند تا ایرادات ظاهری لباس و چهرهای خود را برطرف کنند. مثلاً دم در منزل عروس خانم آقای داماد توسط مادر کنترل میشود که مرتب و منظم باشد.
۲۷:باید دختر و پسر توسط والدینشان از نظر ظاهر، بیان، مکالمه و فرصت صحبت کنترل شوند. زیرا احتمال جذاب کردن رابطه از طرف هر دو نفر زیاد است.
۲۸: اولین دیدار و رابطه رسمی ماندنی است. بایستی اولین دیدار را با توفیق و دقت بیشتری پشت سر گذاشت.
۲۹: میزبان میهمان را در صدر مجلس مینشاند و خود در پایین مجلس و باید هر جا را میزبان تعیین کرده میهمان اطاعت کند.
۳۰: در لحظات اول ملاقات داغ و سنگین میشود و گاهی به اجبار سکوت دیده میشود و به کرات تکرار میشود و خانواده میزبان هستند که سکوت را میشکنند. اصولاً زنها به دلیل نیاز به حرف زدن زودتر سکوت را میشکنند.
۳۱: در اساسیترین مرحله در خواستگاری، خانواده داماد علت آمدن خود را توضیح داده و توجیح کنند.
۳۲ : در موقع پذیرایی، عروس خانم آینده باید به نکات زیر توجه کند:
سینی نباید زیاد سنگین باشد و روپوش پلاستیکی مخصوص داشته باشد. فاصله محل سرو تا محل پذیرایی باید خیلی کوتاه باشد. در بعضی موارد امکان ریزش چای و نوشیدنی وجود دارد باید سینی را دو دستی گرفت. باید اول به مادر داماد تعارف کرد و لبخندی برلب داشت و نه به شکلی که از روی اجبار باشد دختر خانم قبلاً بایستی این نوع لبخند را در مقابل آیینه امتحان کند. نباید دختر خانم زیاد بخندد و نباید لبخند ژوکوند بزند. هر وقت دختر خانم احساس کرد که تحت فشار خنده پر سر و صدایی است دهان را کاملاً باز کند حمله خنده تمام میشود. هر سینی باید حاوی شش نوشیدنی باشد و نوشیدنی باید بدون صدا و به مقدار کم در دهان کشیده شود. میتوان از نی استفاده کرد. افراد فرصت دارند یک لیوان شربت را جرعه جرعه تا آخرین لحظات گفتگو بنوشند و قدری ته لیوان باقی بگذارند.
۳۳: اساساً وسایل خوردن و نوشیدن، کمکی هستند برای مشغول شدن و کم کردن اضطراب و استرس و آرام شدن.
۳۴: وقتی زنگ در مربوط به خواستگاران، خانواده عروس خانم با یک بار کوبیدن درب را باز نمیکنند زیرا علامت عجله و اشتیاق و ترشیدن دختر آنها کمی باشد در ضربات دوم و سوم درب باز میشود و اگر درکاملاً باز باشد(از قبل) معنی بسیار بدتری دارد. زیاد معطل کردن آنها پشت در کار غلطی است.
۳۵: اعضای خانواده باید آنها را راهنمایی کند و دم در حضور داشته باشند. اگر خانواده محترمی هستند و با فرهنگ بالا، باید گل را داد به دختر خانم نیز گل را در گلدان آماده میگذارد و سپس آن گلدان روی میز میآید.
۳۶: وقت جلسه اول خواستگاری محدود است از ۴۵ دقیقه تا یک ساعت و کمتر و بیشتر از آن نتیجه بخش نمیباشد. همواره صحبتهای مهم در فرصت نه خیلی کوتاه و نه زیاد ارائه میشود.
۳۷: پاسخ خانواده ی عروس از طرف پدر و مادر میباشد و میگویند ما از این ملاقات خوشحال هستیم. امیدواریم که این اتفاق بوقوع بپیوندد و اگر ازدواج انجام شد اثر مثبت باقی میماند. بعد نوبت عروس است که خودش را معرفی کند و اسم خود را بگوید. سن و شغل و تحصیلات و موقعیت خود را بیان کند(بعد از معرفی آقا پسر) سپس به مدت کوتاهی سکوت معنی داری حاکم میشود. دراین زمان همه افراد میتوانند خود را تنظیم کنند.
۳۸: در جلسه اول خواستگاری درباره ی عقد، مهریه، مسائل اقتصادی و مادی هیچ صحبتی نمیشود و بسیار خوب است که محیط و صحنه شاد باشد.
۳۹: در حالتی که افراد در نهایت شادی هستند پذیرایی با شیرینی بهترین کاری است که علامت دو چیز است:
الف ـ پذیرایی از میهمان
ب ـ پذیرفتن خواستگار
۴۰: اساساً خداحافظی زمانی صورت میگیرد که بزرگترها در خواست کرده باشند و حالتی خوش بر ارتباط حاکم باشد. اگر میهمانی خیلی گرم باشد فوراً جلسه را خاتمه دهید در غیر این صورت سنگینی و وقار از بین خواهد رفت.
۴۱: باید در انتظار میزبان بود و اگر تا دو هفته خبر ندادند اشکالی ندارد و چه خوبست که پاسخ مثبت یا منفی را بدهند. اگر جواب و پیام مثبت بود خیلی راحت میتوان راحت میتوان آن را اعلام کرد اگر پاسخ مثبت بود باید ساعت ملاقات تعیین شود تا آنها برای ملاقات بیایند و اگر منفی بود نباید بحث کرد و خداحافظی حتمی است. اگر چه دو یا سه بار سماجت کافی اشکالی ندارد. در زندگی نباید به کسی آویزان شد زیرا در تمامی زندگی بعدی فرد، سایه میاندازد به خصوص خانمها نباید سماجت کنند. اگر همان فرد دوباره سراغ دخترت آمد به او باید جواب منفی داد ولی نباید غرور کسی در این میان شکسته شود. صحبت در مورد مهریه طبق ضوابط تمام دنیا میباشد. چه خوب است که زوجین و خانواده آنها مهریه را با مقایسه الگوی تمام زوجین مسلمان برا یازدواج یعنی حضرت علی(علیه السلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) مقایسه کرده و تعیین نمایند.
۴۲: مهریههای سنگین نشان عدم لحاظ اعتقادات و مسایل شرعی میباشد در ادیان دیگر مناسب اعتقاد و عرف آنها خواهد بود.
۴۳: بعد از این دیدارها که نتایج مثبت داشته، ارتباط رسمیت پیدا کرده و مدت طولانی از شش ماه تا یکسال نامزدی (محرمیت) صورت میگیرد. نامزدی به معنی عقد نمیباشد. آقایان باید اصول اخلاقی را در دوران نامزدی (محرمیت) رعایت کرده و مسئله جنسی و عاطفی برای دختر بوجود نیاورند و همیشه تا موقع اجازه رابطه جنسی به شخصیت و آقا باقی بمانند اگر نامزدی (محرمیت) بهم خورد بگویند که چه مرد آقایی بود که دختر سالمی را پس داد. این رابطه باید مطابق فرهنگ و اعتقادات باشد. بهترین روش این است که یکدیگر را به تنهایی ملاقات کنند. البته در یک رابطه اخلاقی و باید تعهدات اخلاقی رعایت شود. بعضی از مردان بسیار بد تربیت هستند مثلاً در دوران محرمیت حریم انسانی را میشکنند. جشن نامزدی باید خیلی خصوصی باشد زیرا ممکن است بعداً به هم بخورد و باید خانواده در درجه اول دو طرف باشند(حدود۲۰نفر) و هیچگاه نباید تصور کرد که این حلقه نامزدی حلقه دائمی میباشد. نباید روی یک فرد خیلی زود سرمایهگذاری عاطفی داشت زیرا که باید بتوان بعد از شش ماه از او جدا شد. در پدیده عشق، چسبندگی مرضی رخ میدهد که زیر شش ماه جدایی، مرضی اتفاق خواهد افتاد.
منبع: برگرفته از کتاب هدیه به زوجهای جوان؛ حمید رضا شیرانی